Krioterapia i elektrochirurgia – zastosowanie w dermatologii i wenerologii

Krioterapia i elektrochirurgia to dwie nowoczesne metody terapii stosowane od wielu lat w dermatologii i wenerologii, które pozwalają na skuteczne i małoinwazyjne usuwanie zmian skórnych i śluzówkowych. Krioterapia wykorzystuje działanie niskich temperatur, najczęściej ciekłego azotu, do niszczenia patologicznych tkanek poprzez ich zamrażanie i martwicę, natomiast elektrochirurgia opiera się na użyciu prądu elektrycznego wysokiej częstotliwości, który przewodzi ciepło i umożliwia cięcie, koagulację lub usuwanie zmian. Historia krioterapii sięga początków XX wieku, kiedy zastosowano schłodzone substancje do leczenia brodawek, natomiast elektrochirurgię rozwinięto w latach 20. jako alternatywę dla klasycznego skalpela. Obie metody stosuje się w leczeniu brodawek wirusowych, kurzajek, kłykcin kończystych, rogowacenia słonecznego, znamion barwnikowych, naczyniaków i niektórych nowotworów skóry w stanie przedrakowym. Typowe objawy wskazujące na konieczność zastosowania tych metod to obecność zmian o charakterze brodawek, twardych guzków czy nadżerek. Nietypowe przypadki obejmują zmiany narządów płciowych związane z chorobami przenoszonymi drogą płciową. Diagnostyka polega na dokładnym badaniu dermatologicznym, czasami wspomaganym dermatoskopią lub badaniem histopatologicznym usuniętych tkanek. Przebieg krioterapii polega na krótkim przyłożeniu aplikatora schłodzonego ciekłym azotem do zmiany – powstaje bąbel, który następnie ulega złuszczeniu, a tkanka regeneruje się. Elektrochirurgia z kolei odbywa się w znieczuleniu miejscowym, a prąd przepływający przez tkankę usuwa ją lub koaguluje. Powikłania są rzadkie i obejmują miejscowe podrażnienia, blizny, przebarwienia. Leczenie niefarmakologiczne to pielęgnacja miejsca po zabiegu, unikanie drażnienia i dbanie o higienę. Rehabilitacja skóry trwa od kilku dni do kilku tygodni w zależności od rodzaju zmiany. Rokowanie jest bardzo dobre – metody te charakteryzują się wysoką skutecznością i niskim odsetkiem nawrotów. Profilaktyka pierwotna obejmuje unikanie promieniowania UV, odpowiednią higienę oraz bezpieczne zachowania seksualne w przypadku kłykcin. Pacjenci pytają często, czy zabiegi są bolesne – odpowiedź brzmi, że odczucie bólu jest minimalne i zwykle dobrze kontrolowane znieczuleniem miejscowym. Nowe badania skupiają się na wykorzystaniu najnowszych technologii chłodzenia i precyzyjnych elektrod, co zwiększa bezpieczeństwo i skuteczność procedur.