Neurastenia to pojęcie stosowane od XIX wieku, które odnosi się do przewlekłego zmęczenia fizycznego i psychicznego wywołanego przeciążeniem układu nerwowego. Dziś neurastenia nie jest formalnie rozpoznawana jako odrębna jednostka w wielu klasyfikacjach psychiatrycznych, lecz objawy z nią związane odpowiadają przewlekłemu zmęczeniu nerwowemu i zaburzeniom lękowym. Przyczyny neurastenii są zwykle związane z przewlekłym stresem, przepracowaniem, brakiem odpoczynku, nieprawidłową higieną snu, traumami i chorobami przewlekłymi. Objawy obejmują stałe uczucie zmęczenia, brak energii, irytację, trudności z koncentracją, bóle głowy, problemy ze snem, drażliwość i poczucie bezradności. Nietypowe oznaki mogą obejmować objawy somatyczne jak kołatania serca, nudności, bóle mięśni i uczucie zimna w kończynach. Powikłania przewlekłej neurastenii obejmują rozwój depresji, zaburzenia lękowe, uzależnienia i spadek jakości życia. Diagnostyka wymaga wykluczenia innych schorzeń jak niedoczynność tarczycy, anemia, choroby autoimmunologiczne czy nowotwory. Rozpoznanie różnicowe jest więc bardzo szerokie. Leczenie polega na psychoterapii, farmakoterapii w postaci leków przeciwdepresyjnych i uspokajających oraz na wprowadzeniu higieny życia, czyli odpowiedniego snu, odpoczynku i aktywności fizycznej. Rehabilitacja pacjentów z neurastenią obejmuje odbudowę zasobów energetycznych, zmianę stylu życia, terapię w kierunku radzenia sobie ze stresem i poprawy odporności psychicznej. Rokowanie bywa różne – część pacjentów poprawia się po zmianie trybu życia, inni wymagają długotrwałej opieki psychologicznej i farmakologicznej. Profilaktyka obejmuje unikanie przepracowania, dbanie o odpoczynek, aktywność fizyczną, rozwijanie hobby i korzystanie ze wsparcia społecznego. Pacjenci i ich rodziny często pytają, czy neurastenia może prowadzić do poważnych chorób – tak, ponieważ przewlekłe obciążenie organizmu stresem osłabia odporność, sprzyja zaburzeniom depresyjnym i chorobom serca. Nowoczesne badania skupiają się na powiązaniu neurastenii ze współczesnym zespołem przewlekłego zmęczenia i wskazują na wspólny mechanizm związany z dysfunkcją osi podwzgórze-przysadka-nadnercza.
