Neuroborelioza to neurologiczna postać boreliozy, choroby zakaźnej wywołanej przez bakterię Borrelia burgdorferi przenoszoną przez kleszcze. Jest to najpoważniejsza manifestacja boreliozy, która dotyka układu nerwowego i może prowadzić do trwałych następstw zdrowotnych. Do zakażenia dochodzi najczęściej w wyniku ukąszenia przez kleszcza, który pozostaje w skórze powyżej doby, co umożliwia bakteriom przedostanie się do krwiobiegu. Objawy neuroboreliozy zwykle rozwijają się w ciągu kilku tygodni lub miesięcy po zakażeniu i obejmują zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych, zapalenie nerwów czaszkowych, porażenie nerwu twarzowego, bóle korzeniowe, zaburzenia czucia, mrowienia i osłabienie kończyn, a także problemy poznawcze takie jak zaburzenia pamięci czy koncentracji. Nietypowe symptomy to depresja, lęki i inne objawy psychiatryczne. Diagnostyka opiera się na wywiadzie, badaniu neurologicznym, analizie płynu mózgowo-rdzeniowego, gdzie stwierdza się obecność przeciwciał przeciw krętkom borelii, oraz testach serologicznych takich jak ELISA i Western blot. W rozpoznaniu różnicowym należy uwzględnić stwardnienie rozsiane, wirusowe zapalenia opon mózgowych, choroby autoimmunologiczne i nowotworowe. Leczenie neuroboreliozy polega na długotrwałej antybiotykoterapii dożylnej, najczęściej z zastosowaniem ceftriaksonu, cefotaksymu lub penicyliny G, przez co najmniej 14-28 dni, czasami dłużej w zależności od przebiegu choroby. Objawowo stosuje się leki przeciwbólowe, przeciwdepresyjne i rehabilitację neurologiczną. Rokowanie jest dobre, jeśli choroba zostanie zdiagnozowana i leczona odpowiednio wcześnie, jednak część pacjentów doświadcza przewlekłych dolegliwości w postaci zespołu poboreliozowego. Profilaktyka obejmuje ochronę przed kleszczami – stosowanie repelentów, noszenie odzieży ochronnej, dokładne oglądanie ciała po powrocie z terenów zielonych i szybkie usuwanie kleszczy. Pacjenci często pytają, czy neuroboreliozę można całkowicie wyleczyć – w większości przypadków objawy ustępują po antybiotykoterapii, jednak u niektórych utrzymują się przewlekłe zaburzenia. Współczesne badania koncentrują się na lepszym zrozumieniu mechanizmów autoimmunologicznych w boreliozie oraz opracowywaniu skuteczniejszych metod diagnostycznych pozwalających odróżnić aktywną infekcję od przebytego zakażenia.
