Nowotwór jajnika to jeden z najczęściej diagnozowanych nowotworów ginekologicznych, który charakteryzuje się podstępnym przebiegiem i późnym rozpoznaniem. W większości przypadków jest to rak jajnika powstający z komórek nabłonka powierzchniowego, ale mogą występować także guzy zarodkowe oraz nowotwory ze sznurów płciowych. Przyczyny nowotworu jajnika są wieloczynnikowe i obejmują zarówno czynniki genetyczne, takie jak mutacje BRCA1 i BRCA2, rodzinne występowanie raka piersi i jajnika, jak i czynniki środowiskowe – bezdzietność, długotrwałą stymulację owulacyjną, endometriozę, palenie papierosów czy dietę ubogą w błonnik. Objawy choroby są długo niespecyficzne i obejmują wzdęcia, uczucie pełności po jedzeniu, bóle brzucha i miednicy, częstomocz czy zaparcia. Często dopiero w późnym stadium pojawiają się wyraźne objawy związane z obecnością guza i przerzutów w jamie brzusznej. Diagnostyka obejmuje badanie ginekologiczne, USG przezpochwowe, tomografię komputerową, rezonans magnetyczny oraz oznaczanie markerów nowotworowych jak CA-125 i HE4. Ostateczne rozpoznanie stawia się na podstawie badania histopatologicznego. Leczenie polega na chirurgicznym usunięciu jajnika, macicy, jajowodów i wszelkich ognisk przerzutowych oraz na zastosowaniu chemioterapii. W przypadku nosicielek mutacji BRCA możliwe jest stosowanie nowoczesnych leków celowanych, takich jak inhibitory PARP. Radioterapia stosowana jest rzadko, ale w niektórych przypadkach bywa dodatkowym elementem terapii. Rokowanie jest zależne od stopnia zaawansowania choroby – im wcześniej wykryty nowotwór, tym większe szanse na wyleczenie. Profilaktyka polega na regularnych badaniach ginekologicznych, a u osób z wysokim ryzykiem genetycznym rozważa się profilaktyczne usunięcie jajników po zakończeniu planów macierzyńskich. Pacjentki pytają często, czy rak jajnika może być leczony skutecznie – odpowiedź brzmi, że wczesne stadia są dobrze rokujące, jednak ze względu na późne objawy ważna jest czujność ginekologiczna. Nowoczesne badania koncentrują się na immunoterapii i terapiach celowanych, które mogą poprawić wyniki leczenia w najbliższych latach.
