Bilans zdrowia to kompleksowy zestaw badań profilaktycznych wykonywanych systematycznie w różnych etapach rozwoju dziecka, które mają na celu ocenę ogólnego stanu zdrowia, wykrycie ewentualnych zaburzeń rozwojowych oraz zapobieganie chorobom. Pierwszy bilans, zwany bilansem zero, przeprowadzany jest zaraz po urodzeniu i obejmuje ocenę podstawowych parametrów zdrowotnych noworodka oraz badania przesiewowe na obecność chorób metabolicznych i wrodzonych defektów. Kolejne badania realizowane są w okresie niemowlęcym, następnie w wieku przedszkolnym i szkolnym aż do okresu dojrzewania. Zakres badania obejmuje ocenę rozwoju fizycznego i psychoruchowego, kontrolę narządów zmysłów (wzroku, słuchu), ocenę układu kostno-mięśniowego, oględziny jamy ustnej i stomatologiczne, pomiar ciśnienia tętniczego oraz kontrolę masy ciała i wzrostu. W trakcie wizyt lekarz zbiera dane o stanie odżywienia, sposobie żywienia, aktywności fizycznej oraz środowisku życia dziecka. Badania profilaktyczne umożliwiają wczesne wykrywanie tendencji do chorób przewlekłych, wad rozwojowych czy zaburzeń hormonalnych, co umożliwia szybkie wdrożenie odpowiedniej terapii lub działań profilaktycznych. Szczególnie ważne są kontrole u dzieci z grup ryzyka, takich jak przedwcześnie urodzone czy obciążone genetycznie. W profilaktyce kładzie się nacisk na edukację rodziców w zakresie zdrowego stylu życia, znaczenia szczepień ochronnych oraz właściwej diety. Współczesna medycyna rozwija również programy badań przesiewowych i wykorzystuje nowoczesne metody diagnostyczne, co znacząco poprawia jakość opieki zdrowotnej nad dziećmi i ich bezpieczeństwo.
