Skórne testy alergiczne należą do podstawowych metod diagnostyki alergii i są stosowane w medycynie od ponad stu lat, przy czym pierwsze próby opisu ich skuteczności sięgają XIX wieku. Ideą badania jest kontrolowana ekspozycja skóry pacjenta na minimalne ilości potencjalnych alergenów, aby sprawdzić reakcję organizmu. Przyczyną wykonywania testów jest konieczność zidentyfikowania czynników wywołujących niepożądane objawy, takie jak katar sienny, łzawienie oczu, pokrzywka, duszność czy dolegliwości ze strony przewodu pokarmowego. Czynniki ryzyka alergii obejmują obciążenie rodzinne, zanieczyszczenie środowiska, przewlekły stres, a także niewłaściwą dietę. Objawy wymagające diagnostyki to nawracające infekcje górnych dróg oddechowych, nieżyt nosa, kaszel, astma, wysypki i reakcje anafilaktyczne. Przebieg testu polega na naniesieniu roztworów alergenów na skórę przedramienia lub pleców, a następnie dokonaniu delikatnych nakłuć lub zadrapań w celu umożliwienia kontaktu alergenu z układem immunologicznym. Po kilkunastu minutach ocenia się reakcję – zaczerwienienie, bąbel pokrzywkowy czy brak objawów. Rozpoznanie różnicowe w sytuacji niejednoznacznych wyników obejmuje m.in. choroby skóry, infekcje czy nietolerancje pokarmowe. Skórne testy alergiczne dzielą się na testy punktowe (prick tests), testy śródskórne oraz testy płatkowe, stosowane w zależności od podejrzewanego alergenu. Ich zaletą jest prostota, niskie koszty i szybki wynik, jednak ograniczenia stanowią możliwość fałszywych wyników oraz przeciwwskazania jak przyjmowanie leków przeciwhistaminowych, aktywne infekcje skórne czy ciężkie choroby ogólnoustrojowe. Leczenie alergii po zdiagnozowaniu jej przyczyny obejmuje farmakoterapię – leki przeciwhistaminowe, glikokortykosteroidy, leki przeciwleukotrienowe – oraz immunoterapię swoistą. Niefarmakologicznymi metodami są eliminacja alergenów z otoczenia, odpowiednia dieta, oczyszczacze powietrza i dbanie o higienę mieszkania. Profilaktyka pierwotna dotyczy unikania ekspozycji na alergeny u osób predysponowanych, a wtórna – minimalizowania objawów i zapobiegania powikłaniom u osób już uczulonych. Rokowanie dla pacjentów właściwie zdiagnozowanych i leczonych jest dobre, a w przypadku immunoterapii istnieje szansa na zmniejszenie lub całkowite ustąpienie objawów alergii. Najczęściej pacjenci pytają, czy testy są bolesne – zwykle odczuwa się tylko drobny dyskomfort. Kolejne pytanie dotyczy wieku, od którego można wykonać badanie – testy punktowe mogą być przeprowadzane u dzieci już od drugiego roku życia. Nowoczesne podejścia badawcze obejmują zastosowanie testów molekularnych i paneli wieloalergenowych, które pozwalają dokładniej określić źródło alergii. Wskazówką praktyczną dla pacjentów jest poinformowanie lekarza o wszystkich przyjmowanych lekach przed wykonaniem testów, aby uniknąć zafałszowania wyników.
