Epizod psychotyczny – objawy, przyczyny i metody terapii psychiatrycznej

Epizod psychotyczny to poważne zaburzenie zdrowia psychicznego charakteryzujące się utratą kontaktu z rzeczywistością, które może wystąpić nagle i mieć różne przyczyny. Objawy obejmują omamy słuchowe i wzrokowe, urojenia, dezorganizację myślenia, zmiany zachowania, a także objawy afektywne, takie jak zaburzenia nastroju czy silny lęk. Pacjent przeżywający epizod psychotyczny może być zagrożeniem dla siebie i otoczenia, ponieważ jego postrzeganie świata jest zaburzone. Przyczynami epizodów psychotycznych mogą być przewlekłe choroby psychiczne, takie jak schizofrenia, zaburzenia schizoafektywne czy choroba afektywna dwubiegunowa, ale także czynniki środowiskowe – silny stres, trauma, nadużywanie substancji psychoaktywnych, a nawet ciężkie infekcje czy choroby neurologiczne. Epidemiologicznie szacuje się, że około 3% populacji doświadczy epizodu psychotycznego w ciągu życia. Diagnostyka psychiatryczna wymaga kompleksowej oceny klinicznej, wywiadu, badań laboratoryjnych i obrazowych w celu wykluczenia przyczyn somatycznych. Różnicowanie obejmuje zaburzenia depresyjne, maniakalne, neurologiczne i toksyczne. Leczenie oparte jest głównie na farmakoterapii lekami przeciwpsychotycznymi nowej generacji, które stabilizują stan pacjenta i ograniczają objawy psychotyczne. W przypadkach ostrych często konieczna jest hospitalizacja, aby zapewnić bezpieczeństwo pacjentowi i jego otoczeniu. Uzupełnieniem farmakoterapii jest psychoterapia, psychoedukacja oraz wsparcie rodzinne i społeczne. Rehabilitacja pacjentów obejmuje długoterminową opiekę psychiatryczną, programy aktywizacji społecznej i zawodowej. Profilaktyka wtórna polega na regularnym przyjmowaniu leków, unikaniu używek i kontrolowaniu czynników stresogennych. Rokowanie zależy od przyczyny – w przypadku epizodu wywołanego substancją psychoaktywną objawy mogą ustąpić całkowicie, natomiast w schizofrenii konieczne jest leczenie przewlekłe. Pacjenci pytają często, czy epizod psychotyczny może powrócić – odpowiedź brzmi: tak, dlatego kluczowe jest stałe leczenie i opieka psychiatryczna.