Wady wzroku to niezwykle powszechny problem zdrowotny, który dotyczy zarówno dzieci, młodzieży jak i dorosłych i wbrew pozorom nie zawsze oznacza ograniczenia w życiu codziennym, zawodowym czy społecznym, co potwierdzają historie wielu osób aktywnych i spełnionych mimo problemów z widzeniem. Krótkowzroczność, dalekowzroczność, astygmatyzm czy starczowzroczność wynikają z wadliwej budowy oka i nieprawidłowego załamywania światła, a ich historia sięga czasów starożytnych gdy filozofowie i lekarze po raz pierwszy opisywali dolegliwości związane z niewyraźnym widzeniem oraz próbowali tworzyć prymitywne soczewki korekcyjne. Wiek, predyspozycje genetyczne, przeciążenie wzroku pracą przy komputerze czy niewystarczająca higiena oczu zwiększają ryzyko problemów, a do tego współczesny styl życia – nadmiar ekranów, sztucznego światła i brak odpoczynku – predysponuje do wcześniejszego ujawnienia się wad. Objawy mogą być oczywiste jak zamazane widzenie, ale też mniej charakterystyczne jak bóle głowy, zmęczenie czy problemy z koncentracją. Nieleczone wady mogą prowadzić do pogorszenia jakości życia, ograniczenia zdolności do nauki i pracy, pojawienia się zeza czy wtórnych bólów szyi i kręgosłupa. Diagnostyka opiera się na badaniu okulistycznym, pomiarze ostrości wzroku, refrakcji, a w razie potrzeby na dodatkowych metodach obrazowania dna oka lub badań specjalistycznych. Leczenie polega przede wszystkim na dobrze dobranej korekcji okularowej lub soczewkowej, rosnącą rolę pełni chirurgia laserowa poprawiająca ostrość widzenia, a także wszczepienie soczewek wewnątrzgałkowych. Nowe metody, jak ortokorekcja stosowana głównie u dzieci czy precyzyjne lasery femtosekundowe, pozwalają poprawiać komfort funkcjonowania pacjentów. Rehabilitacja obejmuje naukę prawidłowej higieny pracy wzrokowej oraz czasem ćwiczenia wspomagające widzenie obuoczne. Profilaktyka to przede wszystkim regularne kontrole okulistyczne, odpowiednie oświetlenie podczas pracy, przerwy od ekranów, zdrowa dieta bogata w luteinę i kwasy omega-3 oraz ochrona oczu przed promieniowaniem UV. Rokowanie jest zazwyczaj korzystne, a przy właściwej korekcji czy leczeniu osoby z wadami wzroku prowadzą normalne aktywne życie. Dla pacjentów i ich bliskich kluczowe jest zrozumienie, że wada wzroku nie oznacza wykluczenia, a odpowiednie wsparcie i dostęp do nowoczesnych metod terapii pozwalają cieszyć się pełnią życia.
