Luteina dopochwowa to preparat zawierający progesteron w postaci kapsułek lub globulek dopochwowych, stosowany głównie w ginekologii i położnictwie. Progesteron to kluczowy hormon żeński regulujący cykl miesiączkowy, przygotowujący organizm do ciąży i wspierający jej utrzymanie. Historia wykorzystania progesteronu sięga lat 30. XX wieku, kiedy po raz pierwszy udało się wyizolować ten hormon i zastosować klinicznie u kobiet z zaburzeniami płodności. Luteina dopochwowa stosowana jest w przypadku niedoboru progesteronu, który może prowadzić do problemów z zajściem w ciążę, wczesnych poronień, zaburzeń cyklu oraz objawów zespołów endokrynologicznych. Przyczynami niedoboru progesteronu są zaburzenia owulacji, choroby podwzgórzowo-przysadkowe, zaburzenia tarczycy, zespół policystycznych jajników czy przewlekły stres. Czynniki ryzyka obejmują niską masę ciała, zaburzenia hormonalne i wcześniejsze poronienia. Objawy niedoboru progesteronu to nieregularne cykle miesiączkowe, plamienia, problemy z utrzymaniem ciąży, drażliwość, zmiany nastroju, a także zespół napięcia przedmiesiączkowego o dużym nasileniu. Luteina dopochwowa działa poprzez bezpośrednie dostarczenie hormonu do organizmu, poprawiając warunki endometrium do implantacji zarodka i wspierając rozwój wczesnej ciąży. Nietypowe objawy uboczne stosowania mogą obejmować suchość pochwy, reakcje uczuleniowe, senność czy bóle głowy. Diagnostyka niedoboru progesteronu opiera się na badaniach hormonalnych i obserwacji cyklu. Leczenie farmakologiczne polega na suplementacji progesteronem w formach doustnych, dopochwowych lub iniekcjach, z czego postać dopochwowa charakteryzuje się dobrą biodostępnością i mniejszym obciążeniem układu pokarmowego. Rehabilitacja obejmuje monitoring cyklu, opiekę ginekologiczną i psychologiczną u kobiet starających się o dziecko. Rokowanie u większości pacjentek jest korzystne, a suplementacja luteiną dopochwową zwiększa szanse na prawidłowy przebieg ciąży. Profilaktyka pierwotna nie jest jednoznacznie określona, jednak dbanie o zdrowy styl życia, odpowiednią dietę i unikanie stresu wspiera równowagę hormonalną. Pacjentki często pytają, jak długo stosować luteinę, czy jest ona bezpieczna dla płodu i czy można stosować ją bez recepty – odpowiedzi wskazują, że leczenie zawsze powinno odbywać się pod kontrolą lekarza. Nowoczesne badania koncentrują się na dalszym udoskonaleniu form progesteronu i metod oceny jego niedoborów, co ma pozwolić na jeszcze bardziej spersonalizowaną terapię.
