Mefedron to syntetyczny związek psychoaktywny należący do grupy katynonów, który zyskał popularność na przełomie pierwszej i drugiej dekady XXI wieku jako tzw. „dopalacz”. Substancja ta została szybko spopularyzowana w środowiskach klubowych ze względu na swoje działanie stymulujące, euforyczne i psychodeliczne. Po raz pierwszy został zsyntetyzowany w latach 20. XX wieku, ale praktyczne zastosowanie jako środek odurzający nastąpiło dużo później, kiedy rozpowszechnił się w Europie jako legalna alternatywa dla amfetaminy czy kokainy. Mechanizm działania mefedronu polega na zwiększaniu stężenia neuroprzekaźników w mózgu – dopaminy, serotoniny i noradrenaliny – co powoduje silne pobudzenie, zwiększenie energii i poprawę nastroju. Typowe efekty zażywania to podwyższona empatia, chęć rozmów, wzmożona aktywność fizyczna, a także przyspieszone bicie serca, rozszerzenie źrenic i pocenie się. Jednak długotrwałe lub intensywne stosowanie prowadzi do poważnych powikłań zdrowotnych, takich jak zaburzenia rytmu serca, odwodnienie, uszkodzenie nerek i wątroby, problemy z pamięcią, bezsenność i stany lękowe. W skrajnych przypadkach nadużywanie mefedronu może wywołać psychozy, depresję, a nawet prowadzić do zgonu. Diagnostyka zatrucia obejmuje badania toksykologiczne oraz obserwację charakterystycznych objawów klinicznych. Leczenie polega na detoksykacji organizmu, leczeniu objawowym i wsparciu psychiatrycznym, ponieważ mefedron wywołuje silne uzależnienie psychiczne. Różnicowanie obejmuje inne substancje psychoaktywne z grupy stymulantów, gdyż objawy zażycia są bardzo podobne do amfetaminy i ekstazy. Profilaktyka związana jest przede wszystkim z edukacją społeczną, informowaniem o konsekwencjach używania dopalaczy i stosowaniem programów prewencyjnych wśród młodzieży. Pytania pacjentów o „bezpieczne” dawki mefedronu należy zawsze kontrargumentować faktem, że nie ma czegoś takiego jak bezpieczne używanie tego narkotyku. Badania kliniczne nad skutkami przewlekłego stosowania pokazują uszkodzenia w strukturach mózgu i zaburzenia neurochemiczne utrzymujące się długo po odstawieniu. Rokowania u osób uzależnionych zależą od szybkości podjęcia leczenia oraz wsparcia w procesie terapii uzależnień. Z uwagi na ogrom ryzyka i nieprzewidywalność skutków ubocznych mefedron został zdelegalizowany w większości krajów i obecnie znajduje się na listach substancji szczególnie niebezpiecznych.
