Biopsja trzustki to badanie diagnostyczne stosowane w wykrywaniu zmian nowotworowych, zapalnych i torbielowatych w obrębie tego narządu. Trzustka pełni istotną rolę w procesach trawiennych i regulacji metabolizmu poprzez wydzielanie enzymów i hormonów takich jak insulina i glukagon. Choroby trzustki są trudne w diagnostyce ze względu na głębokie położenie narządu, a biopsja często jest jedyną metodą pozwalającą na uzyskanie pewnego rozpoznania. Główne wskazania do biopsji to podejrzenie raka trzustki, torbieli nowotworowych, przewlekłego zapalenia trzustki czy przerzutów. Objawy kliniczne takich zmian to utrata masy ciała, bóle brzucha promieniujące do pleców, żółtaczka mechaniczna, nudności, wymioty i ogólne osłabienie. Badanie wykonuje się zwykle w trakcie endoskopowej ultrasonografii EUS, która pozwala na precyzyjne nakierowanie igły cienkoigłowej na zmianę i pobranie materiału. Istnieje także możliwość wykonania biopsji pod kontrolą tomografii komputerowej. Biopsja wykonywana jest w znieczuleniu miejscowym i sedacji, trwa kilkanaście minut. Najczęstsze powikłania to zapalenie trzustki, krwawienie czy infekcja, które jednak występują rzadko. Wynik biopsji ma ogromne znaczenie diagnostyczne pozwalając na określenie charakteru zmiany jako nowotworowej, zapalnej lub torbielowatej. Diagnostyka różnicowa obejmuje przewlekłe zapalenie trzustki, raka trzustki, guzy neuroendokrynne, przerzuty z innych nowotworów oraz torbiele rzekome. Leczenie zależy od rozpoznania – w przypadku raka kieruje się pacjenta na leczenie operacyjne, chemioterapię lub radioterapię, w chorobach zapalnych stosuje się leczenie farmakologiczne i dietę. Rehabilitacja po biopsji trzustki polega na krótkotrwałym monitoringu i odpoczynku, a w przypadku wystąpienia powikłań – leczeniu szpitalnym. Profilaktyka wtórna to regularne kontrole obrazowe i powtarzanie badań w przypadku podejrzenia progresji zmian. Rokowanie zależy od rodzaju choroby – wykrycie raka trzustki na wczesnym etapie daje szansę na skuteczne leczenie chirurgiczne, choć choroba ma zwykle złe rokowanie. Pacjenci często pytają, czy biopsja jest bolesna – badanie odbywa się w sedacji i jest dobrze tolerowane. Biopsja trzustki, choć inwazyjna, pozostaje złotym standardem w diagnostyce zmian tego narządu i pozwala lekarzom na wdrożenie odpowiedniego leczenia.
