Pasożyty u ludzi to szeroka grupa organizmów w tym pierwotniaki, robaki płaskie, obłe i stawonogi, które mogą bytować w ludzkim organizmie i powodować liczne dolegliwości zdrowotne. Historia pasożytów sięga tysięcy lat – ich obecność wykrywano już w mumiach starożytnych Egipcjan. Wyróżniamy pasożyty wewnętrzne takie jak tasiemce, glisty, owsiki, lamblie czy przywry oraz pasożyty zewnętrzne jak wszy, świerzbowce i kleszcze. Do zakażenia dochodzi najczęściej drogą pokarmową poprzez zanieczyszczoną żywność, wodę, brudne ręce, a także przez kontakt ze zwierzętami lub ukąszenia owadów. Objawy zależą od rodzaju pasożyta – przy glistnicy typowe są bóle brzucha, wzdęcia, nudności i kaszel w fazie wędrówki larw, owsica objawia się świądem odbytu i bezsennością, lamblioza powoduje biegunki i zaburzenia wchłaniania, a tasiemczyca prowadzi do utraty masy ciała i niedoborów pokarmowych. Zewnętrzne pasożyty powodują świąd skóry, wysypki, zapalenia i reakcje alergiczne. Nieleczone zakażenia mogą prowadzić do powikłań takich jak niedokrwistość, uszkodzenie jelit, dróg żółciowych, płuc czy układu nerwowego. Diagnostyka obejmuje badania kału, testy serologiczne, badania obrazowe oraz dermatoskopowe. Leczenie jest specyficzne i polega na stosowaniu leków przeciwpasożytniczych takich jak albendazol, mebendazol, prazykwantel czy metronidazol, w przypadku pasożytów zewnętrznych stosuje się preparaty miejscowe i odpowiednią higienę. Różnicowanie wymaga uwzględnienia chorób o podobnych objawach, takich jak zakażenia bakteryjne, wirusowe czy alergie. Profilaktyka pierwotna opiera się na przestrzeganiu higieny osobistej, myciu rąk i warzyw, unikaniu picia nieprzegotowanej wody oraz regularnym odrobaczaniu zwierząt domowych. Rokowanie zależy od rodzaju pasożyta i zaawansowania choroby, a przy szybkim rozpoznaniu i leczeniu większość przypadków kończy się pełnym wyleczeniem. Pacjenci i ich bliscy powinni pamiętać o znaczeniu higieny, utrzymaniu czystości w otoczeniu oraz kontrolnych badaniach laboratoryjnych, zwłaszcza u dzieci. Nowoczesne badania wskazują na potencjalne związki pasożytów z modulacją układu odpornościowego, co otwiera nowe perspektywy w badaniach klinicznych, jednak w praktyce najważniejsze pozostaje unikanie zakażenia i szybkie reagowanie na objawy.
