Rzeżączka to jedna z najczęstszych chorób przenoszonych drogą płciową, wywoływana przez bakterię Neisseria gonorrhoeae, która od stuleci stanowi ważny problem zdrowia publicznego. Pierwsze wzmianki o chorobie pojawiały się już w starożytności, a w XIX wieku naukowcy zidentyfikowali drobnoustrój odpowiedzialny za zakażenie. Epidemiologicznie rzeżączka występuje na całym świecie, częściej u osób młodych, aktywnych seksualnie, zwłaszcza przy ryzykownych zachowaniach seksualnych i braku prezerwatyw. Do zakażenia dochodzi w wyniku kontaktów genitalnych, analnych czy oralnych z osobą chorą. Objawy u mężczyzn obejmują ropny wyciek z cewki moczowej, pieczenie i ból przy oddawaniu moczu, częstomocz, niekiedy bóle jąder. U kobiet objawy są często łagodniejsze i obejmują ropną wydzielinę z pochwy, pieczenie przy oddawaniu moczu, bóle podbrzusza, nieregularne krwawienia, a niekiedy bezobjawowe nosicielstwo, co zwiększa ryzyko powikłań. U obu płci zakażenie może objąć gardło, odbyt i spojówki. Nieleczona rzeżączka prowadzi do poważnych konsekwencji, takich jak zapalenie narządów miednicy mniejszej, bezpłodność, ciąża ektopowa, zapalenie stawów czy sepsa. Diagnostyka polega na pobraniu wymazu z miejsc zakażonych i wykonaniu posiewu bakteriologicznego oraz badań PCR. Różnicowanie obejmuje inne choroby przenoszone drogą płciową jak chlamydioza. Leczenie polega na stosowaniu antybiotyków zgodnie z aktualnymi wytycznymi, obecnie najczęściej ceftriaksonu w iniekcji domięśniowej, a w skojarzeniu z azytromycyną w celu leczenia współzakażeń. Ważne jest leczenie partnerów seksualnych pacjenta i powstrzymanie się od kontaktów płciowych do czasu wyleczenia. Rokowanie przy właściwej terapii jest bardzo dobre, jednak rosnąca oporność bakterii na antybiotyki stanowi poważny problem zdrowotny. Profilaktyka obejmuje stosowanie prezerwatyw, unikanie przypadkowych kontaktów seksualnych i regularne badania. Pacjenci często pytają, czy rzeżączka może nawrócić – tak, nie daje ona trwałej odporności i ponowne zakażenie jest możliwe. Badania naukowe skupiają się na opracowywaniu szczepionki przeciwko Neisseria gonorrhoeae i nowych leków, które mogą złamać problem oporności bakterii.
