Zabieg Credego to jedna z klasycznych procedur medycznych stosowanych przede wszystkim w neonatologii w celu zapobiegania zakażeniom oczu noworodków wywołanym przez bakterie chorobotwórcze, głównie Neisseria gonorrhoeae oraz Chlamydia trachomatis, które mogą być przenoszone drogą okołoporodową od matki do dziecka. Metoda ta została opracowana w XIX wieku przez niemieckiego lekarza Carla Crede i polega na zakropleniu do worka spojówkowego 1% roztworu azotanu srebra bezpośrednio po porodzie. Obecnie zamiast azotanu srebra częściej stosuje się preparaty antybiotykowe, takie jak erytromycyna czy tetracyklina, ponieważ są równie skuteczne, a mniej drażniące dla delikatnych oczu noworodka. Wskazaniem do wykonania zabiegu jest ochrona przed rzeżączkowym i chlamydiowym zapaleniem spojówek u dzieci, które w przeszłości były poważnym problemem epidemiologicznym prowadzącym do ślepoty. Choć liczba przypadków znacznie zmalała wraz z wprowadzeniem obowiązkowych badań w ciąży oraz leczenia infekcji u kobiet ciężarnych, w wielu krajach procedura ta wciąż stanowi element standardu opieki nad noworodkiem. Do czynników ryzyka zakażenia zalicza się brak leczenia chorób przenoszonych drogą płciową u matki, brak badań prenatalnych czy niski poziom opieki medycznej. Objawy infekcji spojówek mogą pojawić się już po kilku dniach od narodzin i obejmują obrzęk powiek, ropną wydzielinę oraz znaczny dyskomfort dziecka. Powikłania nieleczonego zapalenia mogą być poważne, włącznie z perforacją rogówki i nieodwracalną utratą wzroku. Zabieg Credego jest bezpieczny, choć w nielicznych przypadkach może powodować krótkotrwałe przekrwienie spojówek lub lekkie podrażnienie oczu. Różnicowanie obejmuje inne przyczyny zapalenia spojówek u noworodka, takie jak infekcje wirusowe lub alergiczne. Leczenie w przypadku wystąpienia zakażenia polega na miejscowym lub ogólnym podawaniu antybiotyków, a profilaktyka wtórna obejmuje szybkie rozpoznanie i terapię infekcji u noworodków. Rokowanie jest dobre, o ile zakażenie zostanie szybko leczone, natomiast zaniechanie profilaktyki i leczenia może prowadzić do ciężkiego uszkodzenia wzroku. Z praktycznego punktu widzenia rodzice powinni wiedzieć, że niewielkie zaczerwienienie oczu po zabiegu jest zjawiskiem przejściowym, a utrzymujące się objawy należy skonsultować z lekarzem. Obecnie rozważa się alternatywne metody profilaktyki, w tym stosowanie nowych antybiotyków miejscowych oraz badania przesiewowe u matek przy współpracy ginekologa i neonatologa. Zabieg Credego pozostaje więc istotnym elementem profilaktyki medycznej, a jego skuteczność jest potwierdzana przez wieloletnie obserwacje kliniczne.
