Stapedotomia to nowoczesny zabieg otologiczny wykonywany w leczeniu otosklerozy, czyli choroby ucha środkowego prowadzącej do postępującego niedosłuchu przewodzeniowego. Polega na usunięciu fragmentu strzemiączka w uchu i jego zastąpieniu protezą, co przywraca prawidłowe przewodzenie fal dźwiękowych do ucha wewnętrznego. Historia operacji sięga lat 50. XX wieku, kiedy opracowano pierwsze techniki stapedektomii, a z czasem udoskonalono je i wprowadzono mniej inwazyjną metodę stapedotomii. Choroba, którą leczy ten zabieg, jest uwarunkowana genetycznie i częściej dotyka kobiety w wieku 20–40 lat. Czynniki ryzyka to dodatni wywiad rodzinny, zmiany hormonalne i infekcje wirusowe. Objawy otosklerozy obejmują stopniowy ubytek słuchu, uczucie zatkanego ucha, a także niekiedy szumy uszne i zaburzenia równowagi. Nietypowo chorzy skarżą się na trudności w rozróżnianiu głosów w hałaśliwym otoczeniu. Rozpoznanie opiera się na badaniu otoskopowym, audiometrii i tomografii komputerowej skroni. Różnicowanie choroby obejmuje niedosłuch pourazowy, choroby autoimmunologiczne i procesy nowotworowe. Sam zabieg wykonywany jest z dostępu przez przewód słuchowy zewnętrzny, najczęściej przy znieczuleniu miejscowym, a pacjent wraca do domu po krótkim pobycie w szpitalu. Powikłania mogą obejmować zawroty głowy, przejściowe pogorszenie słuchu, perforację błony bębenkowej, w rzadkich przypadkach całkowitą głuchotę. Leczenie farmakologiczne nie zatrzymuje postępu choroby, jedynie operacja może przywrócić prawidłowe przewodzenie dźwięku. Rehabilitacja po zabiegu polega na unikaniu wysiłku, dmuchania nosa czy podnoszenia ciężarów oraz na kontrolach laryngologicznych. Rokowanie jest bardzo dobre, a poprawa słuchu następuje u większości pacjentów. Profilaktyka pierwotna otosklerozy nie istnieje ze względu na jej tło genetyczne, natomiast wtórna opiera się na wczesnym rozpoznaniu i skierowaniu do leczenia operacyjnego. Pacjenci często pytają, czy proteza jest trwała – tak, zwykle działa przez wiele lat, choć w razie potrzeby można ją wymienić. Nowoczesne badania koncentrują się na udoskonalaniu materiałów protez oraz na wykorzystaniu laserów o wysokiej precyzji, które zmniejszają ryzyko powikłań i poprawiają skuteczność zabiegu.
