Fluoryzacja zębów to profilaktyczny zabieg stomatologiczny mający na celu wzmocnienie szkliwa poprzez dostarczenie do niego związków fluoru, który mineralizuje powierzchnie zębów i chroni je przed próchnicą. Proces ten znany jest od pierwszej połowy XX wieku, kiedy zauważono, że populacje korzystające z wody zawierającej naturalne ilości fluoru rzadziej cierpią na próchnicę. Zabieg fluoryzacji polega na miejscowym zastosowaniu preparatów takich jak żele, lakiery, pianki lub płyny z fluorem, które stomatolog nakłada bezpośrednio na powierzchnię zębów pacjenta. Fluor wbudowuje się w szkliwo, czyniąc je bardziej odpornym na demineralizację wywołaną działaniem bakterii i kwasów obecnych w jamie ustnej. Do najczęstszych wskazań należą osoby ze zwiększonym ryzykiem próchnicy, dzieci i młodzież w okresie wyrzynania się zębów stałych, osoby z odsłoniętymi szyjkami zębowymi, a także pacjenci z suchą jamą ustną. Objawy wskazujące na konieczność zabiegu to częste występowanie ubytków, nadwrażliwość zębów czy szybkie odkładanie się osadu. Zabieg jest bezpieczny i szybki, trwa kilkanaście minut, a jego wstępnym etapem jest oczyszczenie zębów z kamienia i płytki nazębnej. Powikłania są bardzo rzadkie i wynikają najczęściej z nadmiernej podaży fluoru, co może prowadzić do zmian w szkliwie określanych jako fluoroza. Diagnostyka przed fluoryzacją sprowadza się do badania stomatologicznego i oceny ogólnego stanu uzębienia. Leczenie farmakologiczne w tym przypadku ma charakter wspomagający i obejmuje stosowanie past do zębów z fluorem, płukanek czy suplementów dostępnych w określonych przypadkach. Niefarmakologiczne działania obejmują właściwą higienę jamy ustnej, prawidłową dietę bogatą w wapń i unikanie nadmiaru cukru. Rehabilitacja po zabiegu nie jest potrzebna, ale pacjent powinien przestrzegać zaleceń jak unikanie jedzenia i picia przez około dwie godziny po nałożeniu preparatu. Rokowanie po regularnych zabiegach fluoryzacji jest bardzo dobre, a ryzyko próchnicy znacząco maleje. Profilaktyka pierwotna polega na stosowaniu wody i past zawierających fluor, przestrzeganiu zasad higieny oraz regularnych wizytach w gabinecie stomatologicznym. Pacjenci i ich rodziny powinni wiedzieć, że fluoryzacja nie zastępuje szczotkowania ani zdrowej diety, a jedynie wzmacnia działanie tych elementów. Współczesne badania wskazują na skuteczność fluoryzacji w redukcji próchnicy dziecięcej oraz u osób dorosłych z wysokim ryzykiem chorób zębów, a nowe preparaty mają lepszą przyswajalność i mniejsze ryzyko działań ubocznych.
