Wkładka domaciczna, znana również jako spirala, to jedna z najskuteczniejszych i długotrwałych metod antykoncepcji, polegająca na umieszczeniu niewielkiego ciała obcego w jamie macicy, które zapobiega zapłodnieniu i implantacji zarodka. Historia tej metody sięga początków XX wieku, a współcześnie stosuje się dwa główne rodzaje wkładek: wkładki miedziane, które wydzielając jony miedzi działają plemnikobójczo i zmieniają środowisko macicy utrudniając ruch plemników, oraz wkładki hormonalne, które uwalniają progestageny zmniejszające zdolność plemników do zapłodnienia oraz wpływające na śluz szyjkowy i endometrium. Przyczyną wyboru wkładki przez kobiety jest jej wysoka skuteczność, wygoda stosowania oraz długotrwałość działania – od 3 do nawet 10 lat w zależności od rodzaju wkładki. Czynniki ryzyka związane ze stosowaniem obejmują możliwość perforacji macicy podczas zakładania, ryzyko zakażeń narządów miednicy mniejszej, zaburzenia krwawień miesiączkowych, a w rzadkich przypadkach wydalenie wkładki z jamy macicy. Objawy niepożądane mogą obejmować obfite i bolesne miesiączki szczególnie przy spiralach miedzianych, a przy wkładkach hormonalnych wahania nastroju, plamienia międzymiesiączkowe czy bóle piersi. Diagnostyka problemów związanych ze spiralą obejmuje badanie ginekologiczne, USG kontrolne i ocenę objawów zgłaszanych przez pacjentkę. Leczenie powikłań polega na usunięciu lub wymianie wkładki. Profilaktyka pierwotna opiera się na prawidłowej kwalifikacji pacjentki i wykluczeniu infekcji przed założeniem wkładki, a wtórna na monitorowaniu jej położenia i kontroli ginekologicznej. Rokowanie jest bardzo dobre, a skuteczność wkładki wynosi powyżej 99%, co czyni ją jedną z najpewniejszych metod antykoncepcji. Pacjentki często pytają, czy wkładka wpływa na płodność po usunięciu – odpowiedzi wskazują, że płodność wraca bardzo szybko po wyjęciu wkładki. Inne pytania dotyczą odczuwania wkładki podczas stosunku – partnerzy zwykle jej nie wyczuwają. Nowoczesne badania skupiają się na miniaturyzacji wkładek, wydzielaniu nowych równowag hormonalnych oraz metodach personalizowania antykoncepcji domacicznej, aby zmniejszyć efekty uboczne i poprawić komfort użytkowania.
