Anatomia intymna człowieka obejmuje budowę narządów płciowych zarówno wewnętrznych, jak i zewnętrznych, które pełnią niezwykle ważne funkcje w układzie rozrodczym, endokrynologicznym i ogólnym zdrowiu człowieka. W przypadku kobiety do narządów wewnętrznych należą macica, jajowody, jajniki i pochwa, a do zewnętrznych srom, łechtaczka i wargi sromowe, natomiast u mężczyzn do wewnętrznych zaliczamy jądra, najądrza, nasieniowody, pęcherzyki nasienne i prostatę, a zewnętrzne obejmują prącie i mosznę. Historia badań nad anatomią intymną sięga starożytności, jednak dopiero w renesansie z pomocą sekcji zwłok zaczęto szczegółowo poznawać jej strukturę, co miało ogromne znaczenie dla medycyny. Przyczyny wielu schorzeń intymnych wynikają z zaburzeń hormonalnych, infekcji bakteryjnych, wirusowych lub grzybiczych oraz anatomicznych nieprawidłowości. Czynniki ryzyka to m.in. aktywność seksualna, brak higieny, zaburzenia odporności czy predyspozycje genetyczne. Typowe objawy chorób intymnych to świąd, pieczenie, bolesność podczas współżycia, krwawienia czy wydzieliny. Nietypowe objawy mogą wskazywać na nowotwory narządów płciowych, endometriozę czy wady wrodzone. Zaburzenia i choroby dotyczące anatomii intymnej często przebiegają przewlekle i mogą prowadzić do powikłań w postaci niepłodności, chorób nowotworowych, stanów zapalnych narządów miednicy mniejszej czy zaburzeń seksualnych. Diagnostyka obejmuje badanie ginekologiczne u kobiet, urologiczne u mężczyzn, badania obrazowe takie jak USG, rezonans czy tomografia oraz badania laboratoryjne oceniające poziom hormonów i obecność infekcji. Rozpoznanie różnicowe obejmuje szerokie spektrum chorób innych układów mogących imitować objawy intymne, m.in. schorzenia dróg moczowych czy jelit. Leczenie farmakologiczne obejmuje antybiotyki, leki hormonalne, środki przeciwgrzybicze lub przeciwwirusowe, zależne od przyczyny, a leczenie niefarmakologiczne to m.in. zmiana stylu życia, stosowanie odpowiedniej higieny i rehabilitacja seksualna. U wielu pacjentów konieczne jest leczenie zabiegowe jak usunięcie zmian patologicznych, terapia laserowa czy rekonstrukcje chirurgiczne. Profilaktyka wtórna obejmuje regularne badania ginekologiczne i urologiczne, cytologię, USG, badania PSA u mężczyzn i szczepienia przeciw HPV. Rokowanie w zależności od schorzenia bywa bardzo zróżnicowane – od łatwo wyleczalnych infekcji do nowotworów wymagających wieloletniego leczenia. Profilaktyka pierwotna to edukacja seksualna, unikanie ryzykownych zachowań, stosowanie prezerwatyw i szczepień, a także dbałość o higienę i równowagę hormonalną. Pacjenci pytają często, czy dolegliwości intymne zawsze oznaczają poważną chorobę – nie, ale wymagają diagnostyki, ponieważ przewlekłe objawy mogą wskazywać na schorzenia poważne. Współczesne badania kliniczne obejmują rozwój metod obrazowania trójwymiarowego, testów molekularnych wykrywających infekcje oraz terapii hormonalnych wspierających funkcje seksualne i płodność.
