Dysleksja rozwojowa to specyficzne zaburzenie uczenia się, które dotyczy głównie umiejętności czytania, pisania i przetwarzania informacji językowych. Wbrew obiegowym opiniom nie wynika z braku inteligencji ani zaniedbań wychowawczych, lecz z odmienności pracy mózgu, zwłaszcza w zakresie funkcji percepcyjno-motorycznych i językowych. Szacuje się, że dysleksja dotyczy od 5 do 10 procent dzieci, a jej pierwsze objawy mogą być widoczne już w wieku przedszkolnym, kiedy dziecko ma trudności z zapamiętywaniem liter, rymowanek, układaniem prostych sekwencji czy rozpoznawaniem stron świata. W wieku szkolnym objawy stają się bardziej wyraźne – dziecko czyta wolno, literuje słowa, gubi poszczególne litery, myli głoski dźwięczne i bezdźwięczne, a w pisaniu pojawiają się liczne błędy ortograficzne, nawet pomimo dobrej znajomości zasad ortografii. Problemy dotyczą także trudności z koncentracją, zapamiętywaniem i organizacją pracy. Dysleksja wpływa na samoocenę i relacje społeczne dziecka – niejednokrotnie spotyka się ono z krytyką i niezrozumieniem, co prowadzi do obniżonej motywacji i nawet zaburzeń emocjonalnych. Przyczyny dysleksji wiąże się z uwarunkowaniami genetycznymi, nieprawidłowym funkcjonowaniem niektórych obszarów mózgu odpowiedzialnych za język i pamięć, a także czynnikami okołoporodowymi, jak niedotlenienie w trakcie porodu. Diagnostyka wymaga wieloaspektowej oceny przeprowadzanej przez psychologa, pedagoga i logopedę, obejmującej testy czytania, pisania, analizy fonologicznej i percepcji wzrokowej. W rozpoznaniu różnicowym należy uwzględnić ogólne opóźnienia rozwoju intelektualnego, zaburzenia koncentracji uwagi i wady wzroku czy słuchu. Leczenie dysleksji rozwojowej nie polega na farmakoterapii, lecz na pracy terapeutycznej obejmującej zajęcia korekcyjno-kompensacyjne, terapię logopedyczną, ćwiczenia percepcyjno-motoryczne, a także wsparcie psychologiczne. Szkoły powinny dostosować wymagania edukacyjne do możliwości ucznia, a rodzice powinni wspierać dziecko w nauce, chwalić za postępy i dawać czas na wykonywanie zadań. Rokowanie jest korzystne – wielu dorosłych z dysleksją odnosi sukcesy w życiu zawodowym i naukowym, jeśli otrzymali właściwą pomoc w dzieciństwie. Profilaktyka polega na wczesnym wykrywaniu trudności i szybkim wdrażaniu terapii. Najczęściej zadawane pytania dotyczą tego, czy dysleksję można wyleczyć – nie, ale można skutecznie zniwelować jej skutki. Współczesne badania nad dysleksją koncentrują się na neuroobrazowaniu mózgu i metodach wspierania plastyczności neuronalnej, takich jak treningi komputerowe. Edukacja w społeczeństwie na temat dysleksji odgrywa kluczową rolę w akceptacji i wsparciu dzieci z tym zaburzeniem.
