Alergia na mleko krowie jest jedną z najczęstszych alergii pokarmowych, która występuje głównie u dzieci, ale może również dotykać osoby dorosłe. Polega na nieprawidłowej odpowiedzi układu immunologicznego na białka zawarte w mleku i jego przetworach, takie jak kazeina, beta-laktoglobulina czy alfa-laktoalbumina. Organizm traktuje te białka jako szkodliwe i uruchamia reakcję obronną, co prowadzi do wystąpienia różnych objawów klinicznych. Częstość występowania u dzieci w pierwszych latach życia sięga nawet 3–5%, a w części przypadków objawy mogą ustąpić wraz z dojrzewaniem układu immunologicznego. Objawy alergii na mleko krowie są zróżnicowane i mogą dotyczyć wielu układów organizmu. Najczęściej pojawiają się dolegliwości ze strony przewodu pokarmowego, takie jak bóle brzucha, biegunki, wzdęcia, ulewania, wymioty czy krew w stolcu. U dzieci obserwuje się również zaburzenia wzrastania i niechęć do jedzenia. Reakcje skórne obejmują pokrzywkę, świąd, atopowe zapalenie skóry czy obrzęk naczynioruchowy. W układzie oddechowym mogą rozwinąć się katar, kaszel, świszczący oddech, a w ciężkich przypadkach nawet reakcja anafilaktyczna, która stanowi stan zagrożenia życia. Najczęstsze czynniki ryzyka to predyspozycje rodzinne do alergii, wczesne wprowadzenie białka mleka krowiego do diety dziecka oraz nierozwinięty jeszcze układ odpornościowy i trawienny noworodków. Diagnostyka alergii na mleko krowie obejmuje wywiad lekarski, testy skórne punktowe, oznaczenia swoistych przeciwciał IgE oraz próby prowokacyjne doustne wykonywane pod nadzorem medycznym. Leczenie polega przede wszystkim na całkowitym wyeliminowaniu mleka krowiego i jego przetworów z diety. W przypadku niemowląt stosuje się specjalne mieszanki hydrolizowane lub preparaty na bazie aminokwasów. U starszych dzieci i dorosłych ważne jest regularne czytanie etykiet produktów spożywczych, gdyż białko mleka krowiego często występuje także w produktach mniej oczywistych, np. w pieczywie, wędlinach czy gotowych sosach. Leczenie farmakologiczne obejmuje stosowanie leków przeciwhistaminowych przy objawach skórnych czy oddechowych oraz kortykosteroidów miejscowych lub ogólnych w cięższych stanach. Rokowania są zazwyczaj dobre, gdy przestrzega się rygorystycznie diety eliminacyjnej, a w części przypadków dzieci wyrastają z alergii około 3.–5. roku życia. Profilaktyka opiera się na karmieniu piersią tak długo, jak to możliwe, wprowadzeniu pokarmów uzupełniających zgodnie z zaleceniami lekarzy oraz unikaniu w diecie produktów zawierających mleko bez wcześniejszej konsultacji medycznej. Styl życia wspierający leczenie obejmuje edukację rodziny, nauczycieli i opiekunów o zagrożeniach alergicznych, noszenie przy sobie leków ratunkowych w przypadku ryzyka anafilaksji oraz stosowanie odpowiednio zbilansowanej diety, aby uniknąć niedoborów żywieniowych.
