Alergia na słońce, znana również jako fotodermatoza, to nadmierna reakcja skóry na ekspozycję na promieniowanie słoneczne, zwłaszcza promieniowanie ultrafioletowe. Stan ten nie wynika z typowej alergii pokarmowej czy wziewnej, ale z nadwrażliwości skóry na światło, w wyniku której pojawiają się objawy skórne podobne do reakcji alergicznych. Alergia na słońce najczęściej występuje u osób młodych, zwłaszcza kobiet, a pierwsze symptomy mogą pojawić się już wiosną lub wczesnym latem, wraz z nasileniem ekspozycji na promieniowanie UV. Klasyczne objawy obejmują rumień, świąd, pieczenie, grudki i pęcherzyki skórne, które pojawiają się najczęściej na dekolcie, ramionach, karku i innych miejscach odsłoniętych. Objawy występują zwykle kilka godzin lub dni po ekspozycji i mogą ustępować samoistnie po odstawieniu słońca. Przyczyną nadwrażliwości mogą być predyspozycje genetyczne, osłabienie układu odpornościowego, przyjmowanie niektórych leków (np. antybiotyków, leków moczopędnych, antykoncepcyjnych), a także stosowanie kosmetyków i perfum zawierających substancje fotouczulające. Powikłania dotyczą przede wszystkim przewlekłego uszkodzenia skóry, które sprzyja przedwczesnemu starzeniu się skóry oraz zwiększa ryzyko nowotworów skóry przy wieloletniej ekspozycji. Diagnostyka obejmuje dokładny wywiad, badania dermatologiczne oraz specjalistyczne próby świetlne pozwalające ocenić wrażliwość skóry na różne zakresy promieni UV. Leczenie polega na unikaniu bezpośredniego słońca w godzinach największego nasłonecznienia, stosowaniu kremów z wysokim filtrem ochronnym SPF 50+, odzieży ochronnej, okularów przeciwsłonecznych oraz preparatów łagodzących podrażnienia. Często stosuje się leki przeciwhistaminowe zmniejszające świąd i zaczerwienienie, a w cięższych postaciach stosowane bywają kremy kortykosteroidowe. W niektórych przypadkach korzysta się z fototerapii odczulającej, polegającej na stopniowym przyzwyczajaniu skóry do promieniowania UV pod kontrolą lekarza. Rokowania są zazwyczaj dobre, jednak w przypadku osób silnie predysponowanych powtarzające się objawy mogą negatywnie wpływać na komfort życia i wymagać długotrwałej profilaktyki. Styl życia wspierający leczenie obejmuje unikanie solarium, stosowanie preparatów nawilżających i regeneracyjnych do skóry, dobrze zbilansowaną dietę bogatą w antyoksydanty oraz dbałość o ogólną odporność organizmu. Profilaktyka polega na świadomej i ograniczonej ekspozycji na słońce w sposób bezpieczny, stopniowym oswajaniu skóry z promieniowaniem i regularnej kontroli dermatologicznej w przypadku nawracających objawów.
