Nerwica, nazywana też zaburzeniem lękowym, to przewlekły problem psychiczny objawiający się występowaniem uporczywego niepokoju, napięcia emocjonalnego, somatycznych dolegliwości takich jak kołatanie serca, drżenie ciała, bóle brzucha, uczucie duszności oraz trudności z koncentracją i snem. Wiele osób cierpiących na nerwicę sięga po alkohol w przekonaniu, że pomoże on chwilowo złagodzić objawy lękowe i rozluźnić napięcie. Rzeczywiście, alkohol w pierwszej fazie działania działa depresyjnie na ośrodkowy układ nerwowy, co w krótkiej perspektywie może przynieść złudne poczucie ulgi. Jednak w dłuższym czasie picie alkoholu pogłębia objawy nerwicowe, zwiększa podatność na ataki paniki i nasila zaburzenia snu. Regularne spożywanie alkoholu prowadzi do zaburzeń równowagi neuroprzekaźników takich jak serotonina, dopamina czy GABA, co skutkuje przewlekłym napięciem i pogorszeniem samopoczucia. Badania wskazują, że u osób z zaburzeniami nerwicowymi ryzyko rozwoju uzależnienia od alkoholu jest znacznie wyższe niż w populacji ogólnej, a u wielu pacjentów dochodzi do błędnego koła: lęk powoduje sięganie po alkohol, a alkohol potęguje objawy lękowe. Typowe symptomy wskazujące na pogorszenie stanu psychicznego w wyniku alkoholu to zwiększona drażliwość, napady paniki po wypiciu, długotrwałe obniżenie nastroju oraz silniejsze objawy psychosomatyczne. Powikłania przewlekłego łączenia alkoholu i nerwicy obejmują depresję, uzależnienie, problemy w pracy i relacjach rodzinnych, a także choroby somatyczne takie jak nadciśnienie, choroby serca i zaburzenia wątroby. Diagnostyka polega na konsultacji psychiatrycznej i psychologicznej, ocenie objawów lękowych, analizie stylu życia i badaniach somatycznych wykluczających inne przyczyny. Leczenie koncentruje się na psychoterapii poznawczo-behawioralnej, farmakoterapii z wykorzystaniem leków przeciwlękowych i przeciwdepresyjnych oraz na terapii uzależnień, jeśli współwystępuje alkoholizm. Rokowania poprawiają się wraz z abstynencją i właściwą terapią, natomiast utrzymywanie łączenia alkoholu i nerwicy prowadzi do chronicznego pogarszania jakości życia. Profilaktyka obejmuje unikanie używek, dbanie o higienę snu, aktywność fizyczną, zdrową dietę i regularne techniki relaksacyjne. Styl życia wspierający terapię bazuje na wprowadzeniu stałych rytuałów dnia, trwałym ograniczeniu alkoholu, budowaniu wsparcia społecznego i systematycznej pracy nad zdolnością radzenia sobie ze stresem bez sięgania po substancje psychoaktywne.
