Anty GAD to przeciwciała skierowane przeciwko dekarboksylazie kwasu glutaminowego, enzymowi odgrywającemu kluczową rolę w syntezie neuroprzekaźnika GABA w układzie nerwowym. Ich obecność w organizmie człowieka wiąże się przede wszystkim z chorobami autoimmunologicznymi, a wykrycie anty GAD ma ogromne znaczenie diagnostyczne. Najczęściej przeciwciała te są oznaczane w kontekście cukrzycy typu 1, ponieważ biorą udział w procesie niszczenia komórek beta trzustki produkujących insulinę, co prowadzi do rozwoju choroby. Pojawiają się również w innych zaburzeniach autoimmunologicznych, takich jak zespół sztywności uogólnionej (stiff person syndrome), choroby tarczycy o podłożu immunologicznym czy niedokrwistości autoimmunohemolityczne. Objawy związane z obecnością anty GAD zależą od choroby podstawowej – w przypadku cukrzycy typu 1 są to nadmierne pragnienie, częste oddawanie moczu, chudnięcie i osłabienie, w przypadku zespołu sztywności mięśniowej dominują silne skurcze mięśni, sztywność i zaburzenia chodzenia. Diagnostyka polega na pobraniu krwi i oznaczeniu przeciwciał metodami immunologicznymi, a wynik dodatni jest istotnym wskazaniem do objęcia pacjenta szczególną opieką. Leczenie jest ukierunkowane na schorzenie podstawowe – w przypadku cukrzycy obejmuje terapię insuliną, w przypadku chorób neurologicznych leki immunosupresyjne oraz fizjoterapię. Znaczenie anty GAD wykracza poza samą diagnostykę, ponieważ wysokie wartości tych przeciwciał pozwalają prognozować przebieg chorób autoimmunologicznych i oceniać ryzyko szybkości ich postępu. Rokowania zależą od wczesnego rozpoznania i skuteczności terapii – w cukrzycy typu 1 możliwe jest prowadzenie względnie normalnego życia przy odpowiedniej insulinoterapii, natomiast w zespołach neurologicznych choroba bywa znacznie bardziej obciążająca. Styl życia wspierający pacjentów z obecnością anty GAD powinien obejmować zdrową dietę, unikanie stresu, regularną aktywność fizyczną i systematyczne badania kontrolne. Profilaktyka chorób autoimmunologicznych nie jest w pełni możliwa, ale szybkie wykrycie przeciwciał pozwala na ograniczanie ryzyka powikłań i utrzymanie lepszej jakości życia.
