Antybiotyki a słońce to temat, który zyskuje szczególne znaczenie w sezonie letnim. Wiele osób nie zdaje sobie sprawy, że niektóre grupy antybiotyków mogą powodować fotouczulenie, czyli nadmierną reakcję skóry na promieniowanie ultrafioletowe. W efekcie po ekspozycji na słońce mogą pojawić się silne oparzenia, wysypki, plamy pigmentacyjne czy nawet poważne reakcje zapalne. Zjawisko to nosi nazwę fototoksyczności lub fotoalergii. Najczęściej dotyczy antybiotyków z grupy tetracyklin, fluorochinolonów, sulfonamidów i niektórych makrolidów. Skóra podczas stosowania tych leków staje się bardziej wrażliwa, ponieważ promieniowanie UV w połączeniu z cząsteczkami leku uszkadza komórki naskórka. Objawy fotoalergii to zaczerwienienie skóry, świąd, pęcherze, a w cięższych przypadkach przewlekłe przebarwienia. Fototoksyczność pojawia się natomiast szybko i przypomina oparzenie słoneczne, ale zwykle jest bardziej bolesna i trudniejsza do gojenia. Częstość występowania takich reakcji zależy od leku, długości terapii i indywidualnych predyspozycji pacjenta. Powikłania mogą obejmować trwałe zmiany skórne, powstanie blizn, a także zwiększone ryzyko raka skóry przy długotrwałym uszkadzaniu jej struktury. Czynniki ryzyka to przede wszystkim stosowanie antybiotyków w okresie letnim, intensywne przebywanie na słońcu, jasna karnacja, brak ochrony skóry odzieżą i filtrem UV. Diagnostyka problemu opiera się na wywiadzie i powiązaniu występujących objawów z przyjmowanym antybiotykiem i ekspozycją na słońce. Leczenie polega na odstawieniu wywołującego problem leku i stosowaniu preparatów łagodzących podrażnienia skóry, a w cięższych przypadkach leków przeciwzapalnych i sterydów miejscowych. Rokowania są dobre, jednak w przypadku nawracających reakcji konieczne jest trwałe unikanie ekspozycji po danym leku. Profilaktyka obejmuje stosowanie kremów z wysokim filtrem UV, unikanie słońca w godzinach największego nasłonecznienia, noszenie okularów przeciwsłonecznych i odzieży ochronnej oraz zgłaszanie lekarzowi planowanych wyjazdów w słoneczne rejony w trakcie antybiotykoterapii. Styl życia pacjenta musi być dostosowany do sytuacji terapeutycznej – czasem lepiej jest przełożyć wakacje lub unikać kąpieli słonecznych, aby nie narazić się na groźne powikłania skórne.
