Antybiotyki od czasu ich odkrycia zrewolucjonizowały medycynę, ratując miliony istnień ludzkich i czyniąc możliwym leczenie ciężkich infekcji bakteryjnych, które wcześniej kończyły się śmiercią pacjentów. Jednak w ostatnich dekadach obserwuje się narastający problem antybiotykooporności, czyli zdolności bakterii do przystosowania się i uodpornienia na działanie leków. Zjawisko to sprawia, że antybiotyki stają się coraz mniej skuteczne, a medycyna stoi przed poważnym wyzwaniem. Przyczyną jest w dużej mierze niewłaściwe stosowanie antybiotyków – nadużywanie ich przy infekcjach wirusowych, które w ogóle nie wymagają tego rodzaju leczenia, przerwane kuracje przed zakończeniem terapii czy nieprawidłowe dawkowanie. Bakterie ze względu na krótki cykl życiowy bardzo szybko mutują i przekazują sobie geny oporności, a dodatkowo intensywne stosowanie antybiotyków w hodowli zwierząt sprzyja powstawaniu szczepów odpornych. Skutkiem tego jest coraz częstsze obserwowanie infekcji, których nie można skutecznie leczyć klasycznymi lekami, co prowadzi do wydłużonego czasu hospitalizacji, większego ryzyka powikłań i zgonów. Typowe choroby, które zaczynają sprawiać trudności w leczeniu to zapalenie płuc, zakażenia dróg moczowych czy zakażenia ran. Diagnostyka infekcji w epoce antybiotykooporności musi być precyzyjna – posiewy, badania antybiogramu i coraz częściej testy molekularne pozwalają dobrać terapię celowaną. Medycyna poszukuje intensywnie alternatyw – fagoterapii, nowych klas leków i szczepionek. Leczenie pacjentów wymaga także ścisłej kontroli epidemiologicznej w szpitalach oraz stosowania reżimów higienicznych w celu ograniczania transmisji bakterii. Rokowania w walce z opornością zależą od globalnych działań i odpowiedniej polityki zdrowotnej – WHO alarmuje, że jeśli sytuacja nie ulegnie poprawie, nawet rutynowe zabiegi operacyjne będą wiązały się z wysokim ryzykiem. Styl życia i profilaktyka odgrywają także rolę – ograniczanie zakażeń poprzez szczepienia, higienę i unikanie niepotrzebnego stosowania antybiotyków jest kluczem do ochrony skuteczności leków. Edukacja pacjentów, racjonalne użycie antybiotyków i nadzór nad ich przepisywaniem to działania niezbędne dla przyszłości medycyny.
