Antydepresanty nowej generacji to leki wprowadzone na rynek w ostatnich dekadach, które powstały w celu zwiększenia skuteczności terapii depresji i zaburzeń lękowych przy jednoczesnym ograniczeniu dotkliwych skutków ubocznych obserwowanych w starszych grupach leków takich jak trójpierścieniowe leki przeciwdepresyjne czy inhibitory MAO. Do tej grupy zalicza się głównie selektywne inhibitory wychwytu zwrotnego serotoniny (SSRI), inhibitory wychwytu zwrotnego serotoniny i noradrenaliny (SNRI), a także nowsze substancje o mieszanych mechanizmach działania, takie jak agomelatyna czy wortioksetyna. Mechanizm działania antydepresantów nowej generacji polega przede wszystkim na zwiększaniu dostępności serotoniny i noradrenaliny w szczelinach synaptycznych, co wpływa na poprawę samopoczucia, redukcję objawów depresyjnych i regulację cyklu snu. SSRI mają najszersze zastosowanie i są uważane za leki pierwszego wyboru w terapii depresji, zaburzeń obsesyjno-kompulsyjnych, zaburzeń lękowych i fobii społecznej. SNRI dodatkowo zwiększają aktywność noradrenaliny, co sprawia, że mogą skuteczniej działać w przypadkach depresji opornej, a także w leczeniu przewlekłego bólu neuropatycznego. Skutki uboczne antydepresantów nowej generacji, choć uważane za łagodniejsze niż w starszych lekach, nadal mogą stanowić istotne obciążenie dla pacjenta. Najczęściej spotyka się nudności, bóle głowy, zaburzenia snu, spadek libido, opóźniony orgazm, początkowy wzrost niepokoju, potliwość czy wahania masy ciała. U części pacjentów mogą wystąpić poważniejsze powikłania, takie jak ryzyko zespołu serotoninowego przy przyjmowaniu kilku leków jednocześnie. Choć stosunkowo rzadko, notuje się również zwiększone ryzyko zachowań samobójczych u młodzieży na początku terapii. Rokowania dla pacjentów stosujących nowe leki przeciwdepresyjne są generalnie bardzo dobre, ponieważ skuteczność SSRI i SNRI została potwierdzona w licznych badaniach klinicznych, a współpraca z lekarzem pozwala kontrolować skutki uboczne. Diagnostyka skuteczności terapii wymaga regularnych wizyt, oceny stanu psychicznego pacjenta i ewentualnych badań krwi w kierunku problemów metabolicznych. Styl życia wspierający farmakoterapię to zdrowa dieta, unikanie używek, aktywność fizyczna i techniki redukcji stresu. Profilaktyka działań niepożądanych obejmuje odpowiedni dobór leków przez psychiatrę, dostosowanie dawki do pacjenta oraz edukację o możliwych skutkach ubocznych, aby pacjent potrafił je w porę zauważyć i zgłosić lekarzowi.
