Antykoncepcja hormonalna, a szczególnie tabletki antykoncepcyjne, od lat budzi wiele kontrowersji w kontekście wpływu na masę ciała. Jedną z najczęściej powtarzanych opinii wśród kobiet rozważających stosowanie tej formy zabezpieczenia jest obawa, że tabletki hormonalne powodują przybieranie na wadze. Zagadnienie to jest złożone i wymaga spojrzenia zarówno od strony medycznej, jak i psychologicznej, ponieważ zmiany wagi po rozpoczęciu kuracji nie muszą być bezpośrednim skutkiem działania tabletek. W skład tabletek antykoncepcyjnych wchodzi zwykle estrogen i gestagen, hormony regulujące cykl menstruacyjny i zapobiegające owulacji. Ich działanie obejmuje także wpływ na gospodarkę wodno-elektrolitową i metabolizm. Część kobiet obserwuje na początku kuracji niewielki wzrost masy ciała, który wynika bardziej z zatrzymania wody w organizmie niż z rzeczywistego odkładania tkanki tłuszczowej. Ten efekt zwykle jest przejściowy i ustępuje po kilku tygodniach stosowania, gdy organizm adaptuje się do nowych warunków hormonalnych. Inne badania wskazują, że długoterminowe stosowanie tabletek nie ma istotnego znaczenia w powodowaniu trwałego przyrostu masy ciała, a zmiany w wadze wynikają raczej z czynników indywidualnych, takich jak dieta, aktywność fizyczna, predyspozycje genetyczne, poziom stresu czy współistniejące choroby. Warto pamiętać, że antykoncepcja hormonalna może także wpływać na apetyt i wahania nastroju, co w pośredni sposób oddziałuje na sposób odżywiania. U kobiet podatnych na nadmierne jedzenie pod wpływem stresu czy emocji zmiana hormonalna może zwiększyć to ryzyko. Z drugiej strony, u wielu pacjentek masa ciała nie zmienia się znacząco przez wiele lat stosowania tabletek. Kluczowa w tym obszarze jest indywidualizacja terapii – dobór odpowiedniego rodzaju i dawki preparatu pod kontrolą ginekologa. Jeśli pacjentka zauważa znaczne przyrosty masy ciała mimo dbania o dietę i ruch, lekarz może zaproponować zmianę typu gestagenu lub formy antykoncepcji na inną metodę. Profilaktyka działań ubocznych obejmuje monitorowanie wagi, utrzymywanie aktywności fizycznej i zdrowej diety, co znacząco minimalizuje ryzyko wystąpienia niepożądanych efektów. Rokowania przy długotrwałym stosowaniu tabletek są dobre, a mit dotyczący gwałtownego tycia jest w dużej mierze przesadzony i niepotwierdzony badaniami naukowymi. Pacjentki powinny mieć świadomość, że styl życia, nawyki żywieniowe i poziom aktywności mają większe znaczenie dla wagi niż sama antykoncepcja hormonalna.
