Arteterapia to forma terapii zajęciowej, która wykorzystuje sztukę do poprawy zdrowia psychicznego, emocjonalnego i społecznego. Polega na twórczym wyrażaniu siebie poprzez rysunek, malarstwo, rzeźbę, taniec, muzykę czy teatr i jest szczególnie wskazana dla osób mających trudności z werbalizacją emocji. Dzięki arteterapii pacjenci mogą uwalniać napięcia, odreagowywać stres i budować poczucie własnej wartości. Terapia ta stosowana jest w leczeniu depresji, zaburzeń lękowych, zaburzeń osobowości, PTSD, a także w pracy z dziećmi mającymi trudności w rozwoju emocjonalnym oraz z osobami z niepełnosprawnościami. Mechanizm działania polega na usprawnianiu komunikacji niewerbalnej i pobudzaniu kreatywności, która przekłada się na poprawę funkcjonowania psychicznego. Objawy, które mogą wskazywać na potrzebę uczestnictwa w arteterapii, to obniżony nastrój, brak motywacji, trudności w relacjach społecznych, lęki, chroniczny stres oraz wycofanie społeczne. Diagnostyka w zastosowaniu arteterapii polega na wywiadzie psychologicznym i analizie zachowań pacjenta, aby odpowiednio dopasować rodzaj aktywności. Leczenie obejmuje regularne spotkania indywidualne lub grupowe, podczas których uczestnicy angażują się w różne formy twórczości. Rokowanie zależy od zaangażowania pacjenta – osoby aktywnie uczestniczące w arteterapii zauważają poprawę już po kilku sesjach, choć pełna terapia wymaga kilku miesięcy systematycznej pracy. Profilaktyka zdrowia psychicznego poprzez arteterapię polega na jej stosowaniu jako metody redukcji stresu i wzmacniania odporności psychicznej także u osób zdrowych. Styl życia wspierający terapię obejmuje dbanie o kontakt ze sztuką, słuchanie muzyki, uczestnictwo w wydarzeniach artystycznych, malowanie czy prowadzenie dziennika twórczości, co sprzyja wyrażaniu emocji i budowaniu zdrowego podejścia do życia. Arteterapia nie wymaga umiejętności artystycznych – liczy się proces twórczy i ekspresja, a nie efekt estetyczny. Badania wskazują, że systematyczne uczestnictwo w arteterapii wzmacnia funkcje poznawcze, poprawia koncentrację oraz redukuje objawy depresji i lęków, czyniąc tę formę terapii wartościowym i coraz częściej stosowanym narzędziem w psychologii i psychiatrii.
