Badanie ENG – przebieg badania i jego znaczenie w diagnostyce neurologicznej

Badanie ENG, czyli elektroneurografia, jest metodą diagnostyczną wykorzystywaną w neurologii do oceny przewodnictwa nerwowego w obwodowym układzie nerwowym. Po raz pierwszy rozwinięta w połowie XX wieku technika badania miała na celu umożliwienie obiektywnej oceny funkcji nerwów i od tego czasu stanowi ważne narzędzie w diagnostyce różnicowej wielu chorób neurologicznych. Badanie polega na stymulacji nerwu za pomocą niewielkiego impulsu elektrycznego i rejestracji odpowiedzi mięśni lub samego nerwu przy użyciu elektrod powierzchniowych. Dzięki temu możliwe jest dokładne określenie prędkości przewodzenia impulsów, amplitudy odpowiedzi oraz stopnia uszkodzenia włókien nerwowych. ENG stosowana jest najczęściej w diagnostyce neuropatii obwodowych, zespołu cieśni nadgarstka, chorób demielinizacyjnych takich jak stwardnienie rozsiane, a także po urazach nerwów lub w chorobach metabolicznych, np. w polineuropatii cukrzycowej. Czynniki ryzyka rozwoju zaburzeń, w których stosuje się ENG, obejmują cukrzycę, alkoholizm, urazy mechaniczne, choroby autoimmunologiczne oraz uwarunkowania genetyczne. Typowe objawy sugerujące konieczność przeprowadzenia ENG to drętwienie, mrowienie, osłabienie mięśniowe, ból neuropatyczny i ograniczenie sprawności ruchowej. Nietypowe objawy mogą obejmować przewlekłe uczucie ciężkości kończyn, nadmierne kurcze mięśniowe czy zaburzenia równowagi. Przebieg badania jest stosunkowo prosty: pacjent siada lub leży w wygodnej pozycji, na skórę zakłada się elektrody rejestrujące i stymulujące, a następnie wywołuje niewielkie impulsy elektryczne porównując czas dotarcia sygnału do określonego punktu mięśnia lub nerwu. Badanie trwa zazwyczaj od kilkunastu do kilkudziesięciu minut i jest bezpieczne, choć u niektórych pacjentów może powodować lekki dyskomfort związany z działaniem impulsów. ENG wchodzi często w skład badania elektromiograficznego (EMG), które ocenia również czynność mięśni. Wyniki badania pozwalają na różnicowanie neuropatii aksonalnych i demielinizacyjnych, określenie stopnia uszkodzenia nerwów oraz zaplanowanie dalszego leczenia. W przypadku neuropatii leczenie obejmuje farmakoterapię przeciwbólową, leki wspierające odbudowę osłonek mielinowych, suplementację witamin z grupy B, rehabilitację ruchową, elektroterapię i fizjoterapię. ENG jest także stosowana w monitorowaniu skuteczności wdrożonego leczenia. Rokowanie zależy od przyczyn uszkodzenia nerwów – w neuropatiach metabolicznych kontrola choroby podstawowej poprawia wyniki, w neuropatiach pourazowych odpowiednia rehabilitacja zwiększa szansę regeneracji włókien. Profilaktyka obejmuje dbanie o zdrowy styl życia, kontrolę cukrzycy, unikanie alkoholu i toksycznych substancji uszkadzających nerwy, a także prawidłową ergonomię pracy. Praktyczne wskazówki dla pacjentów to unikanie stresu przed badaniem, informowanie lekarza o przyjmowanych lekach i chorobach przewlekłych oraz cierpliwość wobec ewentualnego dyskomfortu. Najczęściej zadawane pytania dotyczą tego, czy badanie jest bolesne – odczucia są minimalne i porównywane do krótkich ukłuć. Obecne badania kliniczne nad ENG koncentrują się na zwiększeniu precyzji pomiarów i integracji z nowoczesnymi technikami obrazowania w celu poprawy wczesnej diagnostyki chorób nerwów.