Depresja jest jedną z najczęściej występujących chorób psychicznych na świecie, dotykającą kilkuset milionów osób i stanowiącą poważne wyzwanie dla współczesnej medycyny, społeczeństw i systemów ochrony zdrowia. Przez lata diagnoza i monitorowanie leczenia depresji opierały się głównie na wywiadzie lekarskim, ocenie stanu psychicznego pacjenta oraz testach kwestionariuszowych, jednak w ostatnich latach coraz większą uwagę zwrócono na potencjalną rolę badań laboratoryjnych, w tym badań krwi, w ocenie skuteczności terapii. Badania naukowe pokazują, że u części pacjentów z depresją obserwuje się zmienione stężenia markerów zapalnych, takich jak białko C-reaktywne (CRP) czy cytokiny prozapalne IL-6 i TNF-alfa, które mogą wpływać na funkcjonowanie mózgu i nastrój. Z tego względu prowadzone są intensywne prace nad wykorzystaniem badań krwi jako biomarkerów, które mogłyby przewidywać odpowiedź na leczenie farmakologiczne i psychoterapię. Przyczyny depresji są złożone i obejmują zarówno czynniki genetyczne, biologiczne, psychologiczne, jak i środowiskowe, a proces diagnostyki nie ogranicza się do jednego badania, lecz coraz częściej lekarze podkreślają znaczenie badań towarzyszących, takich jak morfologia krwi, poziom witaminy D, żelaza, hormonów tarczycy czy profil lipidowy, aby wykluczyć inne przyczyny obniżonego nastroju. Objawy depresji mogą być różnorodne i obejmować smutek, anhedonię, zaburzenia snu i apetytu, spadek energii, problemy z koncentracją, a także bóle somatyczne. Badania krwi pomagają w różnicowaniu objawów oraz w ocenie współistniejących schorzeń, które mogą wpływać na przebieg depresji. Nowoczesne metody diagnostyczne wskazują także na możliwość monitorowania terapii za pomocą markerów neurochemicznych, choć wciąż są one w fazie badań klinicznych. Leczenie depresji obejmuje farmakoterapię, psychoterapię, a w niektórych przypadkach metody neuromodulacji, takie jak przezczaszkowa stymulacja magnetyczna czy elektrowstrząsy. Badania krwi mogą służyć jako narzędzie wspierające w wyborze właściwego leku – istnieją dowody, że osoby z podniesionym poziomem markerów zapalnych mogą lepiej odpowiadać na niektóre rodzaje leków przeciwdepresyjnych. Rehabilitacja i profilaktyka wtórna obejmują regularne wizyty kontrolne, prowadzenie zdrowego trybu życia, unikanie alkoholu i narkotyków oraz wspieranie pacjentów przez ich bliskich. Rokowanie w depresji zależy od szybkości wdrożenia leczenia i jego skuteczności, a dzięki coraz lepszym badaniom laboratoryjnym możliwe staje się bardziej spersonalizowane podejście do pacjenta. Pacjenci często pytają, czy jedno badanie krwi wystarczy, aby potwierdzić depresję – odpowiedź brzmi nie, jednak takie testy mogą stanowić cenne wsparcie w ocenie stanu zdrowia i skuteczności terapii, a w przyszłości być może pozwolą na wczesne rozpoznanie choroby i wybór indywidualnie dopasowanego leczenia.
