Bieluń dziędzierzawa – zastosowanie w medycynie naturalnej i związane z nim zagrożenia

Bieluń dziędzierzawa (Datura stramonium) to roślina od dawna budząca kontrowersje, ponieważ łączy w sobie zarówno tradycję stosowania w medycynie naturalnej, jak i poważne ryzyko związane z jej toksycznością. Należy do roślin silnie trujących, zawierających alkaloidy tropanowe takie jak atropina, skopolamina i hioscyjamina. Od wieków używana była w małych dawkach jako środek przeciwastmatyczny, przeciwbólowy i uspokajający. W tradycyjnej medycynie stosowano ją w formie naparów lub inhalacji na dolegliwości dróg oddechowych, w tym kaszel, astmę i duszności. Jej działanie polegało na rozszerzaniu oskrzeli i zmniejszaniu napięcia mięśni gładkich. Zewnętrznie ziele bielunia stosowano w maściach łagodzących bóle reumatyczne i neuralgiczne. Jednak ze względu na wysoką toksyczność stosowanie tej rośliny niesie ze sobą liczne zagrożenia. Nawet niewielkie przedawkowanie może prowadzić do poważnych objawów zatrucia, takich jak suchość w ustach, rozszerzenie źrenic, przyspieszone bicie serca, halucynacje, dezorientacja, a w ciężkich przypadkach – drgawki, śpiączka, a nawet śmierć. Dlatego współczesna fitoterapia praktycznie nie zaleca stosowania bielunia w leczeniu domowym, a wszelkie jego możliwe zastosowania ograniczają się do badań naukowych lub produkcji leków pod ścisłą kontrolą medyczną. Obecnie alkaloidy bielunia wykorzystywane są jako składniki leków stosowanych w okulistyce i neurologii, jednak dawki są tam ściśle kontrolowane. Bieluń pozostaje więc przykładem rośliny leczniczej o bardzo wąskim marginesie terapeutycznym, której profilaktyczne użycie w warunkach domowych nie jest bezpieczne. Rokowania po zatruciu są uzależnione od szybkości udzielenia pomocy medycznej, a najczęstszymi powikłaniami są zaburzenia rytmu serca, uszkodzenia układu nerwowego i psychiczne konsekwencje halucynacji. Profilaktyka w tym przypadku polega na unikaniu samodzielnego stosowania bielunia i zabezpieczaniu dzieci przed kontaktem z tą rośliną. Styl życia sprzyjający zdrowiu powinien opierać się na bezpiecznych i sprawdzonych roślinach ziołowych, które wspierają organizm bez ryzyka poważnych działań niepożądanych. Bieluń dziędzierzawa pozostaje natomiast rośliną o wartości historycznej, lecz niepraktyczną w codziennej profilaktyce zdrowotnej ze względu na związane z nią zagrożenia.