Biopsja dziąsła to procedura diagnostyczna stosowana w stomatologii i periodontologii, której celem jest pobranie fragmentu tkanki dziąsłowej w celu oceny histopatologicznej. Badanie to wykonuje się, gdy lekarz dentysta lub periodontolog podejrzewa zmiany patologiczne w obrębie dziąseł, które nie są jednoznaczne w obrazie klinicznym, lub gdy standardowe metody diagnostyczne nie pozwalają ustalić dokładnej przyczyny objawów. Do wskazań należy podejrzenie stanów przednowotworowych, raka jamy ustnej, niejasnych owrzodzeń, przerostów dziąseł, plam, nadżerek, białych lub czerwonych zmian oraz chorób ogólnoustrojowych objawiających się zmianami w jamie ustnej, takich jak liszaj płaski czy toczeń rumieniowaty. Badanie poprzedza szczegółowy wywiad oraz ocena kliniczna dziąseł. Sam zabieg przeprowadza się w znieczuleniu miejscowym, a pacjent nie odczuwa bólu. Lekarz wycina niewielki fragment zmienionej tkanki dziąsłowej przy użyciu skalpela chirurgicznego lub lasera, a następnie zabezpiecza ranę szwami, które zdejmowane są po kilku dniach. Pobrany materiał wysyłany jest do laboratorium histopatologicznego, gdzie poddaje się go ocenie mikroskopowej. Wyniki pozwalają odróżnić zmiany zapalne od nowotworowych, uwidocznić choroby autoimmunologiczne, infekcje grzybicze, a także ocenić charakter zmian rozrostowych. Powikłania po zabiegu zdarzają się rzadko, mogą jednak obejmować miejscowy ból, niewielkie krwawienie czy obrzęk. Czasami pojawia się nadwrażliwość przy żuciu lub szczotkowaniu zębów, ale ustępuje ona po kilku dniach. Diagnostyka różnicowa obejmuje inne choroby dziąseł i błon śluzowych jamy ustnej, dlatego biopsja jest badaniem potwierdzającym definitywnie rozpoznanie. Dla pacjentów istotne jest przestrzeganie zaleceń po zabiegu – dbałość o higienę jamy ustnej, unikanie gorących potraw i napojów, ograniczenie palenia tytoniu oraz stosowanie leków zaleconych przez lekarza, takich jak środki przeciwbólowe czy płukanki antyseptyczne. Biopsja dziąsła to badanie bezpieczne i bardzo pomocne, ponieważ pozwala na wykrycie groźnych stanów we wczesnym stadium, co ma ogromne znaczenie dla rokowania. Profilaktyka chorób dziąseł polega na regularnych kontrolach stomatologicznych, prawidłowej higienie jamy ustnej i szybkim reagowaniu na wszelkie niepokojące zmiany. Współczesne badania wskazują, że biopsja dziąsła jest standardem w diagnostyce podejrzanych zmian i może być wykonywana zarówno klasyczną metodą chirurgiczną, jak i za pomocą technik małoinwazyjnych. Rokowanie pacjentów zależy od wczesności wykrycia choroby, a szybka biopsja znacząco zwiększa szanse na wyleczenie przy zmianach nowotworowych.
