Boczek równie rakotwórczy co papierosy – WHO nie pozostawia wątpliwości

Boczek uznawany jest przez Światową Organizację Zdrowia za produkt przetworzonego mięsa, którego regularne spożywanie wiąże się ze zwiększonym ryzykiem zachorowania na nowotwory układu pokarmowego, szczególnie raka jelita grubego. Klasyfikacja WHO umiejscowiła mięso przetworzone, w tym boczek, szynkę, parówki czy kiełbasy, w tej samej grupie czynników rakotwórczych co papierosy czy azbest, choć warto podkreślić, że ryzyko zależy od ilości spożywanych produktów i częstotliwości ich konsumpcji. Historia przetwarzania mięsa sięga setek lat, kiedy stosowano sól, peklowanie i wędzenie jako metody konserwacji, jednak współczesna technologia doprowadziła do stosowania dodatków chemicznych, takich jak azotany i azotyny, które podczas obróbki cieplnej przekształcają się w rakotwórcze nitrozaminy. Objawy związane z wysokim spożyciem przetworzonego mięsa mogą pojawić się po latach i obejmują nieswoiste dolegliwości ze strony układu pokarmowego, znaczną modyfikację flory jelitowej, a ostatecznie rozwój zmian przedrakowych. Czynniki ryzyka obejmują dietę bogatą w przetworzone mięso, brak aktywności fizycznej, otyłość i nadmierne spożycie alkoholu. Diagnostyka nowotworów przewodu pokarmowego obejmuje badania kolonoskopowe, testy na krew utajoną w kale oraz obrazowanie przewodu pokarmowego. Leczenie nowotworów wywołanych dietą obejmuje zabiegi chirurgiczne, chemioterapię oraz immunoterapię. Profilaktyka opiera się na ograniczeniu spożycia boczku i innych przetworzonych mięs, wprowadzeniu do diety dużej ilości warzyw, błonnika i naturalnych źródeł białka. Pacjenci często pytają, czy całkowita eliminacja mięsa jest konieczna – WHO zaleca ograniczenie ilości i częstotliwości, a nie absolutne wykluczenie, podkreślając wagę umiaru i zrównoważonej diety. Powikłania nadmiernego spożywania boczku sięgają poza nowotwory i obejmują choroby sercowo-naczyniowe, miażdżycę oraz nadciśnienie. Rokowanie w przypadku ograniczenia lub eliminacji przetworzonego mięsa z diety jest korzystne, zwłaszcza jeśli połączone jest ze zdrowym stylem życia. Badania kliniczne wskazują, że populacje stosujące diety śródziemnomorskie czy wegetariańskie cechują się znacząco niższymi wskaźnikami zachorowań na nowotwory przewodu pokarmowego. Dlatego świadome wybory żywieniowe i rezygnacja z nadmiaru boczku są kluczowe dla zachowania zdrowia.