Ból jąder to dolegliwość, która wymaga szybkiej diagnostyki ze względu na możliwość wystąpienia poważnych schorzeń wymagających pilnej interwencji medycznej. Historia rozpoznawania bólu jąder wiąże się z urologią i andrologią, a współcześnie jest to jedno z najważniejszych objawów kierujących pacjentów do lekarza. Przyczyny bólu jąder mogą być różnorodne – od urazów mechanicznych, infekcji i stanów zapalnych takich jak zapalenie jądra czy najądrza, przez skręt jądra, który jest stanem zagrożenia życia, po przewlekłe zespoły bólowe i choroby nowotworowe. Objawy zależą od etiologii lecz najczęściej to ból o różnym nasileniu, obrzęk, zaczerwienienie skóry moszny, gorączka czy trudności z oddawaniem moczu. Diagnostyka obejmuje badanie fizykalne, ultrasonografię jąder i moszny, badania laboratoryjne krwi i moczu oraz badania bakteriologiczne. W przypadku podejrzenia skrętu jądra konieczny jest natychmiastowy zabieg chirurgiczny ratujący narząd. Leczenie zapaleń polega na antybiotykoterapii, a przewlekłe zespoły bólowe wymagają kompleksowego podejścia z udziałem rehabilitacji i farmakoterapii. Nowotwory jądra często początkowo nie dają bólu i są wykrywane podczas rutynowych badań lub jako powiększenie moszny. Pacjenci często pytają jak odróżnić poważną przyczynę bólu od mniej groźnej – nagły, ostry ból z obrzękiem wymaga pilnej konsultacji, natomiast przewlekłe dolegliwości warto diagnozować systematycznie. Profilaktyka obejmuje unikanie urazów, kontrolne badania, higienę intymną oraz leczenie stanów zapalnych. Rokowanie zależy od przyczyny – w przypadku skrętu jąder szybka operacja pozwala uniknąć trwałego uszkodzenia, przy nowotworach wczesne wykrycie umożliwia wyleczenie. Badania kliniczne wskazują coraz większą rolę diagnostyki ultrasonograficznej oraz terapii niewchodzących w skład chirurgii klasycznej w zarządzaniu bólem jąder.
