Chirurgia Mohsa to wyspecjalizowana technika chirurgiczna leczenia nowotworów skóry, która została opracowana w połowie XX wieku przez amerykańskiego chirurga Frederica Mohsa i od jego nazwiska wzięła swoją nazwę. Metoda ta stanowi jedno z najskuteczniejszych rozwiązań stosowanych w dermatologii onkologicznej, osiągając wskaźniki wyleczeń sięgające nawet ponad 97% w przypadku najczęstszych raków skóry. Polega na warstwowym usuwaniu tkanki nowotworowej i natychmiastowym badaniu mikroskopowym każdego z pobranych fragmentów w celu zachowania jak największej ilości zdrowej tkanki i jednoczesnego usunięcia wszystkich komórek nowotworowych. Dzięki temu chirurg w czasie jednego zabiegu ma pewność, że margines cięcia wolny jest od raka, a pacjent chroniony jest przed nawrotami. Chirurgia Mohsa stosowana jest przede wszystkim w leczeniu raka podstawnokomórkowego i raka kolczystokomórkowego, które są najczęstszymi nowotworami skóry, lecz może być także wykorzystywana w przypadku rzadziej występujących raków o nietypowym położeniu lub nawrotowym przebiegu. Szczególne wskazania dotyczą zmian umiejscowionych w tzw. strefach wysokiego ryzyka estetycznego i funkcjonalnego, jak okolice oczu, nosa, uszu czy ust, gdzie kluczowe znaczenie ma zachowanie jak największej ilości zdrowych tkanek i uniknięcie oszpecenia. Metoda znajduje zastosowanie także w przypadkach guzów nawracających, agresywnie rosnących, dużych oraz tych o niewyraźnych granicach klinicznych. Przebieg zabiegu polega na znieczuleniu miejscowym, chirurgicznym wycięciu cienkiej warstwy tkanki nowotworowej i jej natychmiastowym zamrożeniu oraz zbadaniu mikroskopowym. Cały proces powtarza się aż do momentu całkowitego usunięcia komórek rakowych. Diagnostyka wspomagająca obejmuje dermatoskopię, badanie histopatologiczne oraz niekiedy obrazowanie za pomocą technik specjalistycznych. Powikłania po operacji są stosunkowo rzadkie i ograniczają się do infekcji, krwiaków i blizn. Leczenie uzupełniające może obejmować zabiegi rekonstrukcyjne skóry lub chirurgię plastyczną dla poprawy efektu estetycznego. Profilaktyka wtórna raków skóry po operacji polega na regularnych kontrolach dermatologicznych, ochronie przeciwsłonecznej i unikanie ekspozycji na promieniowanie UV. Wyniki chirurgii Mohsa są szczególnie korzystne z punktu widzenia rokowania – wskaźnik pięcioletniego przeżycia bez nawrotu pozostaje niezwykle wysoki, co stawia tę metodę wśród złotych standardów w onkologii skóry. Pacjenci powinni wiedzieć, że procedura wykonywana jest zwykle w warunkach ambulatoryjnych i nie wymaga ogólnego znieczulenia ani długiej hospitalizacji. W praktyce klinicznej chirurgia Mohsa coraz częściej łączona jest z nowoczesnymi terapiami biologicznymi i immunoterapią dla pacjentów wieloogniskowych. Edukacja pacjentów oraz bliska współpraca z dermatologiem i chirurgiem onkologiem mają ogromne znaczenie dla skuteczności terapii i minimalizowania ryzyka nawrotów.
