Cholestaza to stan chorobowy charakteryzujący się upośledzonym odpływem żółci z wątroby lub dróg żółciowych, prowadzący do nagromadzenia się żółci w organizmie i uszkodzenia komórek wątrobowych. Z punktu widzenia medycyny jest to poważny objaw mogący występować w przebiegu różnych chorób wątroby, takich jak zapalenie wątroby, marskość, kamica żółciowa, guzy dróg żółciowych, a także w przebiegu cholestazy ciężarnych. Historia rozpoznawania cholestazy sięga XIX wieku, a rozwój diagnostyki pozwolił skuteczniej leczyć tę dolegliwość. Przyczyny cholestazy są różnorodne i obejmują zarówno mechaniczne przeszkody w przepływie żółci, jak i zaburzenia metaboliczne czy toksyczne uszkodzenia wątroby. Typowe objawy to świąd skóry, żółtaczka, ciemne zabarwienie moczu, jasne stolce, zmęczenie, utrata apetytu i bóle w prawym podżebrzu. Diagnostyka cholestazy obejmuje badania laboratoryjne, w tym podwyższone poziomy bilirubiny, fosfatazy alkalicznej i gamma-glutamylotransferazy, a także obrazowe – USG brzucha, tomografię komputerową i cholangiopankreatografię wideoskopową. Rozpoznanie różnicowe polega na wykluczeniu innych przyczyn żółtaczki i chorób dróg żółciowych. Leczenie cholestazy zależy od jej przyczyny – może obejmować leczenie chirurgiczne, usunięcie kamieni, stosowanie leków rozkurczających i żółciotwórczych, takich jak kwas ursodeoksycholowy, a także terapię objawową świądu. Niefarmakologiczne metody polegają na stosowaniu nawilżających kremów i unikanie czynników nasilających świąd. Rehabilitacja obejmuje monitorowanie funkcji wątroby i zapobieganie powikłaniom. Profilaktyka pierwotna jest trudna, ale obejmuje unikanie czynników ryzyka takich jak przewlekłe choroby wątroby i alkoholizm, natomiast wtórna – wczesne wykrywanie i leczenie cholestazy. Rokowanie zależy od etiologii i stadium choroby, ale w przypadku skutecznej terapii można osiągnąć znaczne poprawy. Najczęściej zadawane pytania dotyczą tego, czy cholestaza jest chorobą zakaźną – nie, jest stanem patologicznym, a nie infekcją. Inne pytania dotyczą możliwości nawrotów – są one możliwe, zwłaszcza gdy przyczyna nie jest wyeliminowana.
