Cholesterol przez wiele lat był uważany za główny czynnik ryzyka miażdżycy i chorób sercowo-naczyniowych, jednak najnowsze badania naukowe rzucają nowe światło na jego rolę, podkreślając złożoność mechanizmów rozwoju chorób serca. Historia badań nad cholesterolem sięga początku XX wieku, kiedy odkryto jego obecność we krwi i powiązano z podwyższonym ryzykiem zawału. Nowoczesne analizy wskazują, że poziom cholesterolu całkowitego to tylko część problemu, a większe znaczenie mają jego frakcje: LDL, HDL i triglicerydy, a także proces zapalny i uszkodzenia śródbłonka naczyń. Coraz więcej dowodów sugeruje, że samo podwyższenie cholesterolu nie wystarczy, aby spowodować chorobę niedokrwienną serca, jeśli nie towarzyszy mu stan zapalny czy stres oksydacyjny. Ponadto genetyczne badania wykazały różnorodność indywidualnych predyspozycji do chorób serca, niezależnie od wartości lipidów. Najnowsze wytyczne medyczne podkreślają potrzebę holistycznego podejścia do pacjenta, uwzględniającego styl życia, dietę, aktywność fizyczną oraz współistniejące schorzenia jak cukrzyca czy nadciśnienie. Typowe czynniki ryzyka to palenie tytoniu, otyłość, brak ruchu, dieta bogata w tłuszcze nasycone i cukry proste. Diagnostyka powinna obejmować nie tylko pomiary lipidogramu, ale także markery zapalne CRP, ocenę funkcji naczyniowej i badania obrazowe jak USG tętnic. Leczenie polega na modyfikacji stylu życia, a w wybranych przypadkach na farmakoterapii statynami i innymi lekami obniżającymi cholesterol. Niefarmakologiczne metody obejmują dietę śródziemnomorską, aktywność fizyczną, redukcję stresu i zaprzestanie palenia. Rokowanie zależy od kompleksowego podejścia do czynników ryzyka i wczesnej interwencji. Profilaktyka pierwotna polega na utrzymaniu zdrowej masy ciała, właściwej diety i regularnych badań kontrolnych. Najczęściej zadawane pytania pacjentów dotyczą, czy wysoki cholesterol zawsze powoduje zawał – odpowiedź brzmi: nie, kropla w morzu innych czynników ryzyka. Inne pytania dotyczą skuteczności statyn – badania pokazują ich efektywność, ale decyzja o leczeniu jest indywidualna i wymaga konsultacji lekarskiej.
