Choroba Plummera – objawy, przyczyny i leczenie nadczynności tarczycy

Choroba Plummera, czyli wole guzkowe toksyczne, to schorzenie tarczycy charakteryzujące się obecnością aktywnych guzków produkujących nadmierne ilości hormonów tarczycowych niezależnie od regulacji przysadkowej. Choroba ta jest jedną z przyczyn nadczynności tarczycy i najczęściej dotyka osoby w średnim i starszym wieku. Historia diagnozowania choroby sięga XIX wieku i łączy się z rozwojem endokrynologii. Przyczyny choroby obejmują mutacje w receptorach TSH i zaburzenia pracy komórek pęcherzykowych tarczycy, które ulegają autonomizacji i niezależnie produkują tyroksynę oraz trójjodotyroninę. Do czynników ryzyka należą wiek, niedobory jodu w diecie, długotrwałe palenie tytoniu, płeć żeńska i historia innych chorób tarczycy. Objawy choroby Plummera to typowe objawy nadczynności tarczycy – spadek masy ciała mimo zwiększonego apetytu, kołatania serca, nadmierna potliwość, drżenie rąk, biegunki, nietolerancja ciepła, bezsenność i drażliwość. Nietypowe objawy mogą obejmować arytmie, nagłe przełomy tarczycowe i zmiany psychiczne przypominające depresję lub psychozę. Powikłania nieleczonej choroby to niewydolność serca, osteoporoza, zwiększone ryzyko udaru i nagłego zgonu. Diagnostyka obejmuje oznaczenie hormonów TSH, fT3, fT4 we krwi, wykonanie USG tarczycy i scyntygrafii, która pozwala wykryć guzki produkujące hormony. Rozpoznanie różnicowe obejmuje chorobę Gravesa-Basedowa, tyreotoksykozę jatrogenna czy zapalenie tarczycy. Leczenie farmakologiczne opiera się na tireostatykach takich jak tiamazol czy propylotiouracyl, które hamują produkcję hormonów, jednak rzadko prowadzą do całkowitego wyleczenia choroby. Leczenie docelowe obejmuje terapię jodem radioaktywnym prowadzącą do zniszczenia aktywnych guzków lub zabieg chirurgiczny polegający na resekcji części tarczycy. Leczenie niefarmakologiczne obejmuje kontrolę dietetyczną, unikanie nadmiaru jodu i monitorowanie pracy serca. Rehabilitacja pacjentów po leczeniu obejmuje uzupełnianie hormonów tarczycowych, jeśli dojdzie do niedoczynności tarczycy po terapii, oraz regularne wizyty endokrynologiczne. Rokowanie w chorobie Plummera jest dobre, jeśli pacjent zostanie odpowiednio wcześnie zdiagnozowany i leczony, choć nawroty są możliwe. Profilaktyka pierwotna obejmuje prawidłowe spożycie jodu, unikanie palenia papierosów i dbanie o zdrowy tryb życia. Pacjenci i ich bliscy powinni wiedzieć, że nowoczesne badania kliniczne koncentrują się na doskonaleniu metod leczenia radiojodem i minimalizowaniu powikłań operacyjnych, co ma poprawić jakość życia osób cierpiących na chorobę Plummera.