Dieta odgrywa kluczową rolę w zapobieganiu udarowi mózgu – groźnemu schorzeniu układu krążenia, które może prowadzić do trwałych uszkodzeń neurologicznych, a nawet śmierci. Udar mózgu powstaje najczęściej w wyniku zablokowania dopływu krwi do mózgu (udar niedokrwienny) lub pęknięcia naczynia krwionośnego (udar krwotoczny). Ryzyko wystąpienia udaru zwiększają czynniki takie jak nadciśnienie tętnicze, cukrzyca, otyłość, palenie tytoniu oraz niezdrowy tryb życia, w tym niewłaściwe odżywianie. Historia badań nad dietą a udarem wskazuje, że już kilkadziesiąt lat temu zauważono związek między spożywaniem dużej ilości tłuszczów nasyconych a ryzykiem chorób układu krążenia. Obecne zalecenia dietetyczne skupiają się na diecie śródziemnomorskiej, bogatej w warzywa, owoce, ryby, oliwę z oliwek i produkty pełnoziarniste, które wpływają na obniżenie poziomu cholesterolu, regulację ciśnienia i poprawę funkcji śródbłonka naczyń. Produkty zmniejszające ryzyko udaru to przede wszystkim ryby bogate w kwasy tłuszczowe omega-3, które mają działanie przeciwzapalne i przeciwdziałają agregacji płytek krwi. Warzywa i owoce dostarczają antyoksydantów, błonnika i potasu, który pomaga w regulacji ciśnienia tętniczego. Orzechy i nasiona zawierają nienasycone kwasy tłuszczowe oraz magnez, wpływające korzystnie na układ krążenia. Produkty pełnoziarniste stabilizują poziom cukru we krwi i poprawiają metabolizm lipidów. Ważne jest także ograniczenie spożycia soli, tłuszczów nasyconych, czerwonego mięsa i produktów przetworzonych, które przyczyniają się do rozwoju miażdżycy i nadciśnienia. Typowe objawy mające wpływ na konieczność zmiany diety po przebytym udarze to osłabienie, zaburzenia mowy i koordynacji, które wymagają wsparcia poprzez odpowiednią dietę i rehabilitację. Diagnostyka obejmuje badania krwi, ocenę profilu lipidowego, ciśnienia tętniczego oraz konsultacje dietetyczne. Leczenie chorób kardiologicznych i neurologicznych jest integralną częścią profilaktyki udaru. Rehabilitacja dietetyczna ma na celu wzmocnienie układu sercowo-naczyniowego oraz poprawę ogólnego stanu zdrowia pacjenta. Rokowanie dla osób stosujących zdrową dietę i aktywny tryb życia jest zdecydowanie lepsze, a liczba udarów w tej grupie spada. Pacjenci często pytają, które składniki diety mają największe znaczenie – odpowiedź brzmi, że kompleksowość i konsekwencja w zdrowym odżywianiu są kluczowe. Badania naukowe potwierdzają, że dobrze zbilansowana dieta może obniżyć ryzyko udaru aż o kilkadziesiąt procent.
