Szczepionki to biologiczne preparaty mające na celu stymulowanie układu odpornościowego do wywołania odpowiedzi immunologicznej przeciwko określonym patogenom, co pozwala na ochronę przed chorobami zakaźnymi. Zawierają one zazwyczaj osłabione lub unieczynnione drobnoustroje, ich fragmenty lub produkty toksyczne, które w bezpieczny sposób uczą organizm rozpoznawać i szybko zwalczać infekcje. Po podaniu szczepionki układ odpornościowy wytwarza przeciwciała oraz komórki pamięci immunologicznej, które umożliwiają szybkie i skuteczne działanie w przypadku kontaktu z prawdziwym patogenem. Szczepionki mogą chronić zarówno pojedyncze osoby, jak i całe populacje, przyczyniając się do zmniejszenia występowania epidemii i eliminacji niektórych chorób zakaźnych na poziomie globalnym. Historia szczepień sięga XVIII wieku, kiedy to wprowadzono szczepienia przeciwko ospie prawdziwej, co zapoczątkowało rozwój immunologii i nowoczesnej medycyny. Obecnie szczepionki są rozwijane za pomocą nowoczesnych technologii, takich jak szczepionki mRNA, które były wykorzystywane m.in. w szczepionkach przeciwko COVID-19. Proces produkcji i wprowadzania szczepionek jest ściśle regulowany, a każda szczepionka podlega wieloetapowym badaniom klinicznym potwierdzającym jej skuteczność i bezpieczeństwo. Podstawowym celem szczepień jest zapobieganie ciężkim przebiegom chorób i ich powikłaniom, co znacząco obniża śmiertelność i poprawia jakość życia. Wśród najczęściej szczepionych chorób znajdują się odra, świnka, różyczka, gruźlica, polio, grypa oraz wirusowe zapalenie wątroby typu B. Ochrona uzyskana dzięki szczepieniom jest zarówno bezpośrednia, jak i pośrednia – tzw. odporność zbiorowiskowa, która chroni również osoby niezaszczepione lub z przeciwwskazaniami zdrowotnymi. Pacjenci powinni rozumieć, że szczepionki są jednym z najważniejszych osiągnięć medycyny i kluczowym elementem profilaktyki zdrowotnej. Edukacja na temat szczepień, ich bezpieczeństwa i roli w zapobieganiu chorobom zakaźnym jest niezbędna, aby zwiększać zaufanie i współpracę społeczną w zakresie zdrowia publicznego.
