Dyskineza dróg żółciowych – objawy, przyczyny i leczenie zaburzeń układu trawiennego

Dyskineza dróg żółciowych to zaburzenie czynnościowe polegające na nieprawidłowej pracy pęcherzyka żółciowego i przewodów żółciowych, które prowadzi do zaburzeń w przepływie żółci do dwunastnicy. Żółć pełni kluczową rolę w procesie trawienia tłuszczów, dlatego jej nieprawidłowy transport wiąże się z występowaniem różnorodnych dolegliwości ze strony przewodu pokarmowego. Choroba ta nie jest spowodowana obecnością kamieni żółciowych czy zmian organicznych, ale wynika z zaburzeń motoryki, czyli kurczenia się i rozkurczania mięśni pęcherzyka i przewodów żółciowych. Najczęściej dotyka kobiety w wieku 20-40 lat, a jej rozwój wiąże się z wpływem hormonów, stresem i nieprawidłową dietą. Do czynników ryzyka należą choroby wątroby i trzustki, nerwice, zaburzenia hormonalne, a także siedzący tryb życia i nadużywanie tłustych potraw. Objawy obejmują bóle w prawym podżebrzu szczególnie po posiłkach bogatych w tłuszcze, nudności, zgagę, wzdęcia, uczucie pełności, odbijania, a także zaburzenia rytmu wypróżnień. Ból może promieniować do pleców, prawej łopatki czy barku i bywa mylony z kolką żółciową. Nietypowe objawy obejmują uczucie lęku, kołatania serca czy bóle głowy związane z napięciem nerwowym. Dyskineza może mieć charakter hipokinetyczny, gdy pęcherzyk żółciowy kurczy się zbyt słabo, lub hiperkinetyczny, gdy jego skurcze są zbyt silne i gwałtowne. Diagnostyka opiera się na ultrasonografii jamy brzusznej, cholecystografii, badaniach laboratoryjnych oceniających funkcję wątroby i dróg żółciowych oraz testach czynnościowych. W rozpoznaniu różnicowym należy wykluczyć kamicę żółciową, wrzody żołądka, refluks żołądkowo-przełykowy, zapalenie trzustki i choroby serca. Leczenie polega na stosowaniu odpowiedniej diety lekkostrawnej z ograniczeniem tłustych potraw, alkoholu i ostrych przypraw, a częstymi posiłkami w mniejszych porcjach. Farmakoterapia obejmuje leki rozkurczowe, uspokajające oraz choleretyczne, które poprawiają przepływ żółci. W przypadku postaci związanych ze stresem ważnym elementem jest psychoterapia i metody relaksacyjne. Rehabilitacja dietetyczna, aktywność fizyczna i higiena snu poprawiają funkcjonowanie przewodu pokarmowego. Rokowanie jest dobre przy systematycznym leczeniu i przestrzeganiu zaleceń dietetycznych. Profilaktyka pierwotna to przede wszystkim odpowiedni sposób odżywiania i redukcja stresu. Pacjentom i ich bliskim należy przekazać, że choroba ta ma charakter przewlekły, ale dzięki odpowiedniej terapii nie prowadzi do poważnych powikłań. Współczesne badania koncentrują się na lepszym zrozumieniu roli osi jelitowo-mózgowej w patogenezie dyskinezy oraz na nowych lekach prokinetycznych.