Endoskopia śródpiersia – jak przebiega badanie i jakie choroby wykrywa

Endoskopia śródpiersia, zwana również mediastinoskopią, to inwazyjne badanie diagnostyczne pozwalające na bezpośrednią ocenę struktur znajdujących się w śródpiersiu, czyli przestrzeni anatomicznej między płucami obejmującej serce, oskrzela główne, przełyk, grasice, węzły chłonne i naczynia krwionośne. Badanie to odgrywa szczególną rolę w diagnostyce chorób nowotworowych i zapalnych, a także w ocenie zaawansowania klinicznego wielu schorzeń. Mediastinoskopia stosowana jest już od lat 50. XX wieku i do dziś pozostaje złotym standardem w przypadku konieczności pobrania węzłów chłonnych do badania histopatologicznego. Wskazaniami do wykonania endoskopii śródpiersia są przede wszystkim podejrzenie przerzutów raka płuca do węzłów chłonnych, diagnostyka chłoniaków, sarkoidozy, gruźlicy węzłowej oraz innych niejasnych zmian śródpiersia. Objawy, które mogą skłonić lekarza do skierowania na badanie, to utrzymujący się kaszel, duszność, ból w klatce piersiowej, powiększenie węzłów śródpiersia w badaniach obrazowych czy nieuzasadniona utrata masy ciała. Badanie wykonywane jest w znieczuleniu ogólnym, pod kontrolą anestezjologa. Chirurg wykonuje niewielkie nacięcie w okolicy szyi, przez które wprowadza mediastinoskop – specjalny cienki instrument optyczny wyposażony w źródło światła i kamerę, umożliwiający wizualizację i pobranie materiału biopsyjnego. Pobrane fragmenty tkanek są następnie analizowane pod mikroskopem. Diagnostyka różnicowa obejmuje m.in. rozróżnienie, czy powiększenie węzłów chłonnych jest wynikiem nowotworu, zapalenia czy infekcji. Potencjalnymi powikłaniami badania są krwawienia, uszkodzenie naczyń lub nerwów, a nawet odmopłucna, jednak przy zachowaniu nowoczesnych standardów bezpieczeństwa ryzyko to pozostaje niewielkie. Leczenie chorób rozpoznanych dzięki mediastinoskopii jest uzależnione od wyniku badania histopatologicznego i może obejmować farmakoterapię, chemioterapię, radioterapię, operacje chirurgiczne czy leczenie przeciwzapalne. Rehabilitacja po badaniu polega na obserwacji pacjenta, kontroli miejsca nacięcia i stopniowym powrocie do codziennej aktywności. Pacjenci często pytają, czy endoskopia śródpiersia jest bolesna – dzięki zastosowaniu znieczulenia ogólnego badanie jest bezbolesne, a niewielki dyskomfort pojawia się zazwyczaj po kilku dniach w miejscu cięcia. Profilaktycznie regularne badania obrazowe takie jak tomografia komputerowa pomagają wykryć zmiany w śródpiersiu na wczesnym etapie, a mediastinoskopia pozostaje badaniem rozstrzygającym, umożliwiającym pewne postawienie diagnozy.