Enterococcus faecalis – czym jest, jak się zarazić i jakie choroby wywołuje?

Enterococcus faecalis to bakteria Gram-dodatnia, naturalnie występująca w przewodzie pokarmowym człowieka oraz zwierząt, która zwykle nie powoduje problemów zdrowotnych, ale w określonych warunkach może stać się groźnym patogenem. Jest jedną z głównych przyczyn zakażeń szpitalnych, zwłaszcza u osób z obniżoną odpornością, przewlekle chorych lub po zabiegach chirurgicznych. Mechanizmy zakażenia obejmują kolonizację dróg moczowych, ran chirurgicznych oraz implantów medycznych. Enterococcus faecalis ma zdolność tworzenia biofilmu, co zwiększa jego odporność na działanie antybiotyków. Historia badań na temat tej bakterii wykazała jej istotny udział w zakażeniach układu moczowego, wsierdzia oraz zakażeniach ran. Czynniki ryzyka infekcji to długotrwałe leczenie antybiotykami, obecność cewników, osłabiony układ odpornościowy i hospitalizacja. Typowe objawy zakażeń wywoływanych przez Enterococcus faecalis obejmują ból i pieczenie podczas oddawania moczu, gorączkę, zaczerwienienie oraz obrzęk otaczających tkanek, a także objawy związane z zapaleniem wsierdzia czy infekcjami ran. Diagnostyka polega na pobraniu wymazów, moczu czy krwi do badań mikrobiologicznych z antybiogramem, który pomaga dobrać skuteczne leczenie. Przebieg choroby może być ostry lub przewlekły, a powikłania obejmują sepsę, ropnie tkanek czy trwałe uszkodzenia narządów. Rozpoznanie różnicowe wymaga wyeliminowania innych zakażeń bakteryjnych i grzybiczych. Leczenie obejmuje stosowanie antybiotyków takich jak ampicylina, wankomycyna czy teikoplanina, choć narastające oporności sprawiają, że czasem terapię trudno przeprowadzić skutecznie. Rehabilitacja po infekcji polega na kontroli zdrowia oraz wsparciu układu odpornościowego. Profilaktyka pierwotna to higiena i unikanie nadmiernej antybiotykoterapii, profilaktyka wtórna – szybkie wykrywanie i leczenie zakażeń oraz odpowiednie procedury szpitalne. Rokowanie zależy od stanu pacjenta oraz szybkości wdrożenia terapii, a przy wczesnej diagnozie jest korzystne. Pacjenci pytają często, jak dochodzi do zakażenia – najczęściej jest to rozprzestrzenianie poprzez kontakt zmiotkiem szpitalnym, urządzeniami medycznymi lub przez własną florę bakteryjną w warunkach osłabienia. Obecne badania kliniczne skupiają się na poszukiwaniu nowych antybiotyków i metod leczenia biofilmów bakteryjnych. Wsparcie rodziny polega na utrzymaniu higieny, pomocy w stosowaniu zaleceń lekarskich oraz obserwacji niepokojących objawów. Znajomość Enterococcus faecalis i zagrożeń z nim związanych jest kluczowa w profilaktyce zakażeń oraz skutecznym leczeniu pacjentów szpitalnych i pozaszpitalnych.