Estrogen to zbiorcza nazwa dla grupy hormonów płciowych, do których należą estradiol, estriol i estron, pełniących kluczową rolę w organizmie kobiety, ale występujących również u mężczyzn. Estrogeny syntetyzowane są głównie w jajnikach, a także w nadnerczach i tkance tłuszczowej, a u mężczyzn w jądrach i w mniejszych ilościach w korze nadnerczy. Po raz pierwszy zostały odkryte i opisane w latach 30. XX wieku, a od tamtej pory ich funkcje zostały szczegółowo zbadane. Estrogen reguluje rozwój cech płciowych żeńskich, dojrzewanie komórek jajowych, cykl miesiączkowy, przygotowanie endometrium do implantacji zarodka, ale również wpływa na metabolizm kości, procesy krzepnięcia krwi, gospodarkę lipidową, funkcjonowanie naczyń krwionośnych, pracę mózgu i nastrój. Estrogen uczestniczy w ochronie układu sercowo-naczyniowego, zapobiega osteoporozie, poprawia elastyczność skóry i wpływa na libido. Zbyt niski poziom estrogenów powoduje objawy takie jak nieregularne cykle, uderzenia gorąca, suchość pochwy, wahania nastroju, depresję, osteoporozę czy przyspieszone starzenie skóry. Nadużycie lub nadmiar estrogenów, np. w postaci guzów jajnika czy przy zaburzeniach metabolicznych, prowadzi do przerostu endometrium, ryzyka raka piersi, zaburzeń krzepnięcia i otyłości. Normy poziomu estrogenów zależą od fazy cyklu u kobiet, wieku i płci. Diagnostyka zaburzeń opiera się na badaniach krwi, ocenianych razem z poziomami innych hormonów takich jak FSH, LH czy progesteron. Leczenie zależy od przyczyny – w niedoborach stosuje się terapię hormonalną, w nadmiarze hamujące funkcję leków lub leczenie operacyjne. Estrogeny są również podstawą hormonalnej terapii zastępczej u kobiet w menopauzie. Rokowanie zależy od kontroli poziomu hormonów i wdrożonej terapii. Profilaktyka obejmuje zdrowy tryb życia, utrzymywanie prawidłowej masy ciała, aktywność fizyczną, dietę bogatą w fitoestrogeny i profilaktyczne badania kontrolne. Wskazówkami praktycznymi dla pacjentek jest obserwacja objawów wskazujących na zaburzenia hormonalne, a dla pacjentów leczenie i interpretacja wyników powinna być zawsze prowadzona przez lekarza. Estrogeny są niezbędne dla prawidłowego funkcjonowania organizmu i odgrywają rolę nie tylko w reprodukcji, ale i w ogólnym zdrowiu.
