Gardło jest częścią układu oddechowego i pokarmowego, pełniącą kluczową rolę w oddychaniu, połykaniu i mowie, jednak ze względu na swoją budowę anatomiczną i kontakt ze środowiskiem zewnętrznym jest szczególnie narażone na różne choroby. Historia medycyny pokazuje, że od wieków choroby gardła należały do najczęstszych problemów zdrowotnych u dzieci i dorosłych, a ich diagnozowanie i leczenie stanowiło wyzwanie dla lekarzy. Do najczęstszych chorób gardła należy angina wywoływana przez paciorkowce, objawiająca się wysoką gorączką, bólem gardła, powiększeniem migdałków i ropnym nalotem. Inne częste infekcje to wirusowe zapalenie gardła, które charakteryzuje się umiarkowaną gorączką, kaszlem, katarem i uczuciem suchości. Do przewlekłych chorób gardła zalicza się przerost migdałków, przewlekłe zapalenie migdałków, a także refluks żołądkowo-przełykowy powodujący podrażnienie gardła kwaśną treścią żołądkową. Gardło może być także miejscem rozwoju nowotworów, szczególnie u osób palących i nadużywających alkoholu. Przyczyny chorób gardła są zróżnicowane – od infekcji wirusowych i bakteryjnych, przez drażniące czynniki środowiskowe, po osłabioną odporność i złe nawyki higieniczne. Objawy obejmują ból, pieczenie, trudności w połykaniu, chrypkę, kaszel, powiększenie węzłów chłonnych i niekiedy duszność. Diagnostyka polega na badaniu laryngologicznym, wymazie z gardła, badaniach krwi i obrazowych w przypadku podejrzenia nowotworów. Leczenie infekcji wirusowych jest objawowe i obejmuje leki przeciwbólowe, nawilżanie gardła, odpoczynek i płukanie jamy ustnej, podczas gdy infekcje bakteryjne wymagają antybiotykoterapii. W przypadku refluksu stosuje się leki zmniejszające wydzielanie kwasu i zmianę nawyków żywieniowych. Nowotwory gardła wymagają kompleksowej terapii włącznie z chirurgią, chemioterapią i radioterapią. Rokowanie zależy od rodzaju i ciężkości choroby – infekcje lekkie ustępują samoistnie, natomiast nowotwory wymagają długotrwałego leczenia. Profilaktyka obejmuje dbanie o higienę jamy ustnej, unikanie dymu tytoniowego, odpowiednią dietę i regularne badania kontrolne. Pacjenci i ich bliscy powinni pamiętać, że szybka reakcja na utrzymujące się objawy zwiększa szansę na skuteczne leczenie i zapobieganie powikłaniom.
