Gronkowiec to rodzaj bakterii Gram-dodatnich, z których wiele należy do naturalnej flory skóry i błon śluzowych człowieka, lecz niektóre gatunki wywołują groźne zakażenia. Najbardziej znanym i niebezpiecznym gatunkiem jest Staphylococcus aureus, czyli gronkowiec złocisty, który może powodować choroby skóry, zakażenia dróg oddechowych, kości, stawów, serca oraz sepsę. Istnieje też grupa gronkowców koagulazo-ujemnych, które zwykle są mniej patogenne, ale mogą prowadzić do zakażeń u osób z osłabioną odpornością czy implantami medycznymi. Objawy zakażeń różnią się w zależności od lokalizacji – mogą to być czyraki, ropnie, zapalenia skóry i tkanki podskórnej, gorączka, bóle mięśni, a w ciężkich zakażeniach ogólnoustrojowych – dreszcze, spadek ciśnienia, zaburzenia świadomości. Do czynników ryzyka należą przewlekłe choroby, osłabienie odporności, hospitalizacje i stosowanie cewników czy protez. Diagnostyka polega na posiewach krwi, ropy lub materiału z miejsca zakażenia oraz określeniu wrażliwości na antybiotyki. Leczenie obejmuje antybiotykoterapię zgodną z antybiogramem, a w przypadku oporności na metycylinę (MRSA) stosuje się glikopeptydy lub nowe leki, takie jak linezolid. Leczeniu farmakologicznemu towarzyszy często konieczność chirurgicznego opracowania ropni i oczyszczenia ran. Pacjenci pytają, czy gronkowiec może nawracać – odpowiedź brzmi tak, a przewlekłe nosicielstwo gronkowca złocistego w jamie nosowej bywa źródłem kolejnych infekcji. Profilaktyka obejmuje higienę osobistą, dezynfekcję ran i ograniczanie niepotrzebnego stosowania antybiotyków, aby zapobiegać oporności. Rokowanie zależy od rodzaju zakażenia – powierzchowne są łatwe do wyleczenia, ale sepsa czy zapalenie wsierdzia mają poważne następstwa. Nowoczesne badania nad gronkowcem skupiają się na szczepionkach oraz nowych antybiotykach skutecznych wobec szczepów wielolekoopornych.
