Guzy miednicy mniejszej to zbiorcze określenie różnych zmian patologicznych zlokalizowanych w obrębie narządów rodnych kobiety, pęcherza moczowego, odbytnicy czy przestrzeni zaotrzewnowej. Mogą obejmować mięśniaki macicy, torbiele jajników, guzy nowotworowe, endometrioma, a także przerzuty z innych narządów. Wiele z nich pozostaje długo bezobjawowych lub daje nieswoiste dolegliwości, jednak w sytuacjach nagłych mogą powodować silny, ostry ból brzucha, wymagający pilnej diagnostyki i interwencji medycznej. Objawy guza miednicy mniejszej zależą od jego lokalizacji i wielkości – mogą obejmować uczucie ucisku, wzdęcia, zaburzenia oddawania moczu, zaparcia, nieregularne miesiączki czy krwawienia międzymiesiączkowe. Ostry ból brzucha pojawia się najczęściej w przypadku powikłań, takich jak skręt torbieli jajnika, pęknięcie cysty, martwica mięśniaka czy perforacja guza nowotworowego. W takich sytuacjach ból występuje nagle, bywa bardzo silny, promieniuje do pleców lub pachwin i towarzyszą mu objawy ogólnoustrojowe, takie jak gorączka, nudności, wymioty, spadek ciśnienia tętniczego czy omdlenia. Diagnostyka opiera się głównie na badaniu ultrasonograficznym przezpochwowym, które pozwala ocenić charakter guzów, ich lokalizację i unaczynienie. W przypadkach wątpliwych wykonuje się tomografię komputerową lub rezonans magnetyczny miednicy, a także badania laboratoryjne, w tym markery nowotworowe. W nagłych przypadkach konieczna jest szybka interwencja chirurgiczna – laparoskopia lub laparotomia, aby zapobiec martwicy tkanek, zakażeniu czy poważnym powikłaniom. Leczenie guzów miednicy mniejszej zależy od ich etiologii – mięśniaki macicy można leczyć farmakologicznie lub operacyjnie, torbiele jajników zwykle usuwa się chirurgicznie, a guzy nowotworowe wymagają kompleksowego leczenia onkologicznego. Pacjentki często pytają, czy ostry ból brzucha zawsze oznacza guz – nie, mogą być to inne przyczyny, jak zapalenie wyrostka robaczkowego, kamica moczowa czy zapalenie jajników, jednak obecność guza miednicy musi być zawsze brana pod uwagę w diagnostyce różnicowej. Ważne jest zgłaszanie się do lekarza przy każdej nagłej i niepokojącej dolegliwości bólowej, gdyż szybka diagnoza i leczenie mogą uratować zdrowie, a nawet życie.
