Hematofobia, czyli patologiczny lęk przed widokiem krwi, to jedno z częstszych zaburzeń lękowych związanych z konkretnymi bodźcami. Osoby cierpiące na hematofobię reagują panicznie na widok krwi, skaleczenia czy nawet rozmowy na temat urazów, co może prowadzić do unikania badań medycznych, zabiegów czy sytuacji związanych ze służbą zdrowia. Objawy obejmują zawroty głowy, przyspieszone bicie serca, nudności, bladość skóry, a u części pacjentów dochodzi nawet do zasłabnięcia czy krótkotrwałej utraty przytomności. Mechanizm hematofobii tłumaczy się nadwrażliwością układu nerwowego i ewolucyjnym mechanizmem ochronnym, który u niektórych osób przybiera formę nadmiernie nasilonej reakcji. Diagnostyka różnicowa obejmuje inne zaburzenia lękowe i fobie specyficzne, takie jak lęk przed igłami (trypanofobia), a także zaburzenia wegetatywne. Leczenie hematofobii opiera się na psychoterapii, szczególnie terapii poznawczo-behawioralnej, która poprzez stopniową ekspozycję na bodźce pozwala oswajać lęk. Stosuje się również techniki relaksacyjne, ćwiczenia oddechowe oraz metodę tzw. napięcia mięśniowego, która pomaga uniknąć omdleń związanych ze spadkiem ciśnienia. Farmakoterapia bywa stosowana w przypadkach cięższych, gdy objawy uniemożliwiają normalne funkcjonowanie, jednak skupia się głównie na krótkotrwałym wsparciu. Pacjenci często pytają, czy hematofobia może minąć samoistnie – odpowiedź brzmi: sporadycznie tak, jednak najczęściej wymaga odpowiedniej pomocy terapeutycznej. Profilaktyka polega na edukacji, stopniowym oswajaniu z widokiem krwi w bezpiecznych warunkach oraz unikaniu unikania, które tylko nasila lęk. Rokowania są dobre – większość pacjentów objętych terapią uzyskuje znaczną poprawę, a niektórzy całkowicie uwalniają się od lęku. Badania psychologiczne wskazują, że hematofobia często ujawnia się w dzieciństwie, lecz wcześnie podjęta interwencja zwiększa skuteczność leczenia. Nowoczesne techniki terapii, takie jak rzeczywistość wirtualna, pozwalają skuteczniej pracować nad przezwyciężeniem tego lęku.
