Hiperlipidemia to medyczne określenie zaburzeń gospodarki lipidowej, w których dochodzi do podwyższenia poziomu cholesterolu całkowitego, cholesterolu LDL oraz triglicerydów we krwi, często przy równoczesnym obniżeniu poziomu cholesterolu HDL. Jest to jeden z głównych czynników ryzyka chorób sercowo-naczyniowych, w tym miażdżycy, zawału serca i udaru mózgu. Przyczyny hiperlipidemii mogą być pierwotne, związane z genetyką, lub wtórne, wynikające z niezdrowego stylu życia, nadwagi, cukrzycy, niedoczynności tarczycy czy nadużywania alkoholu. Objawy często są niewidoczne, dlatego chorobę wykrywa się przypadkowo podczas badań profilaktycznych. W zaawansowanych przypadkach mogą wystąpić żółtaki skórne, ból w klatce piersiowej, objawy choroby wieńcowej i powikłania naczyniowe. Diagnostyka polega na badaniach krwi oceniających profil lipidowy, a rozpoznanie różnicowe obejmuje inne zaburzenia metaboliczne, takie jak hipertriglicerydemia wtórna do cukrzycy czy chorób wątroby. Leczenie opiera się na zmianie stylu życia poprzez dietę ubogą w tłuszcze nasycone i trans, regularną aktywność fizyczną, redukcję masy ciała i zaprzestanie palenia tytoniu. W wielu przypadkach konieczne jest także zastosowanie leków, takich jak statyny, fibraty czy ezetymib, które skutecznie obniżają poziom lipidów. Dieta powinna uwzględniać warzywa, owoce, pełnoziarniste produkty, ryby bogate w omega-3 oraz rośliny strączkowe. Pacjenci często pytają, jak długo trzeba stosować leki – odpowiedź brzmi: często leczenie jest przewlekłe i wymaga systematycznych kontroli. Profilaktyka pierwotna obejmuje zdrowy tryb życia od młodości, a wtórna – regularne badania i stosowanie terapii zgodnie z zaleceniami. Rokowanie zależy od skuteczności kontroli poziomu lipidów – osoby utrzymujące prawidłowe wartości zmniejszają ryzyko chorób serca i powikłań naczyniowych. Nowoczesne badania pokazują, że obok farmakoterapii, niezwykle istotne są też interwencje dietetyczne i edukacja zdrowotna, które pozwalają skutecznie redukować skalę problemu w populacji.
