Hiperostoza usztywniająca kręgosłupa – objawy i sposoby leczenia choroby

Hiperostoza usztywniająca kręgosłupa, znana również jako choroba Forestiera lub zesztywniająca hiperostoza kręgosłupa, to przewlekłe schorzenie układu kostno-stawowego charakteryzujące się nadmiernym odkładaniem się tkanki kostnej w obrębie kręgosłupa i miejsc przyczepów ścięgien. Choroba dotyczy najczęściej mężczyzn w średnim i starszym wieku, a jej przyczyny nie są do końca poznane. Uważa się, że wpływ mają predyspozycje genetyczne, zaburzenia metaboliczne, takie jak hiperinsulinemia, otyłość, cukrzyca typu 2, podwyższone stężenie kwasu moczowego oraz czynniki mechaniczne związane z przeciążeniem kręgosłupa. Objawy choroby pojawiają się stopniowo i obejmują bóle kręgosłupa, sztywność poranną, ograniczenie ruchomości, a także czasem ucisk na narządy wewnętrzne w przypadku masywnych narośli kostnych. Niejednokrotnie choroba rozwija się bezobjawowo i rozpoznawana jest przypadkowo na podstawie badań obrazowych, np. RTG czy tomografii komputerowej. Typowy obraz radiologiczny to mostkowate wyrośla kostne wzdłuż kręgosłupa. Diagnostyka różnicowa obejmuje odróżnienie od zesztywniającego zapalenia stawów kręgosłupa oraz zmian zwyrodnieniowych. Leczenie hiperostozy ma charakter głównie objawowy i zachowawczy – stosuje się niesteroidowe leki przeciwzapalne w celu redukcji bólu, fizjoterapię i ćwiczenia poprawiające ruchomość, a także dbanie o kontrolę masy ciała i leczenie chorób współistniejących. W cięższych przypadkach, gdy narośla kostne uciskają na przełyk, tchawicę czy rdzeń kręgowy, konieczne bywa leczenie chirurgiczne polegające na usunięciu zmian. Rehabilitacja polega na regularnych ćwiczeniach wzmacniających mięśnie przykręgosłupowe, ćwiczeniach rozciągających i zachowywaniu ergonomii pracy. Rokowanie zależy od nasilenia choroby – wielu pacjentów funkcjonuje względnie normalnie przy stosowaniu zaleceń, ale u niektórych dochodzi do znacznego ograniczenia sprawności. Profilaktyka obejmuje utrzymywanie prawidłowej masy ciała, aktywność fizyczną i kontrolę chorób metabolicznych. Praktyczne wskazówki dla pacjentów obejmują unikanie długotrwałego bezruchu, regularne rozciąganie i zgłaszanie lekarzowi nowych objawów neurologicznych jak drętwienie czy osłabienie kończyn. Hiperostoza usztywniająca kręgosłupa to przewlekła choroba, która wymaga kompleksowego podejścia i współpracy pacjenta z lekarzem, fizjoterapeutą i dietetykiem.